راهنمای کامل ترخیص کالا از گمرک + قوانین، شرایط و هرچیزی که باید بدانید
واردات کالا از چین به ایران، فرصتی استثنایی برای رشد کسب‌وکارهاست. اما این مسیر همیشه هموار نیست و یکی از چالش برانگیزترین مراحل، ترخیص کالا از گمرک است. عدم آگاهی از قوانین، مدارک مورد نیاز یا فرایندهای اداری ممکن است منجر به تأخیرهای هزینه‌بر، جریمه‌ها یا حتی ضبط کالا شود! در این مطلب، به طور جامع به بررسی قوانین، شرایط و نکات کلیدی ترخیص کالا از گمرک می‌پردازیم تا شما را با این فرآیند آشنا کنیم و به شما کمک کنیم تا با خیال راحت‌تری واردات خود را انجام دهید. این مقاله دقیقاً برای شماست؛ چه تازه وارد باشید، چه تجربه محدودی داشته باشید. با راهنمای جامع ما، فرایند ترخیص کالا را واضح و ساده درک خواهید کرد.
ترخیص کالا از گمرک چیست؟
ترخیص کالا از گمرک به فرآیندی اطلاق میشود که در آن کالاهای وارداتی پس از رسیدن به مرز یا گمرک، از نظر قانونی و مالی بررسی شده و اجازه ورود به کشور را دریافت می‌کنند. این فرآیند شامل مراحل مختلفی مانند ارائه اسناد، پرداخت حقوق گمرکی، بررسی کالا و دریافت مجوزهای لازم است. مهم ترین اصول این کار عبارتند از:
اجتناب از جریمه: نقص مدارک یا عدم پرداخت به‌موقع عوارض ممکن است جریمه‌های سنگین به همراه داشته باشد.
صرفه‌جویی در زمان: ترخیص سریعتر = دسترسی زودتر به بازار و کاهش هزینه‌های انبارداری.
پیشگیری از ریسک‌های حقوقی: رعایت قوانین گمرکی از مشکلات قانونی جلوگیری می‌کند.
به طور کلی، ترخیص کالا فرآیندی قانونی است که برای آزادسازی کالاهای وارداتی و صادراتی از گمرک انجام میشود. این فرآیند شامل ارائه مدارک لازم، پرداخت مالیات، عوارض گمرکی و هزینه‌های جانبی مانند انبارداری و حملونقل است. معمولاً صاحبان کالا یا نمایندگان قانونی‌شان این اقدامات را انجام می‌دهند. به دلیل پیچیدگی و طولانی بودن این فرآیند، بسیاری از شرکت‌ها و افراد از یک کارگزار گمرک کمک می‌گیرند. ترخیص‌کاران و کارگزاران گمرک با تسلط بر قوانین گمرکی، می‌توانند این فرآیند را سریعتر و با دقت بیشتری انجام دهند. اگر تجربه کافی در این زمینه ندارید، استفاده از چنین خدماتی می‌تواند از هدررفت وقت و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
گام ۱: آماده‌سازی مدارک ضروری
مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک، سنگ بنای این فرایند هستند. کوچکترین نقص یا عدم تطابق در این اسناد می‌تواند به تاخیرهای طولانی یا حتی بلوکه شدن کالا منجر شود. فرض کنید باری را از چین وارد کرده‌اید و حال می‌خواهید آن را از گمرک ترخیص کنید. در اینجا لیست جامع مدارک مورد نیاز را با جزئیات بررسی می‌کنیم:
مدارک تجاری و مالی
پروفرما (Proforma Invoice):
پیش‌فاکتوری که فروشنده چینی پیش از ارسال کالا صادر می‌کند. شامل جزئیاتی مانند قیمت واحد، قیمت کل، وزن، ابعاد، مشخصات فنی کالا و شرایط پرداخت است. این سند پایه محاسبه عوارض گمرکی محسوب میشود.فاکتور نهایی (Commercial Invoice):
نسخه نهایی فاکتور که پس از تکمیل معامله صادر میشود و باید با پروفرما تطابق کامل داشته باشد. عدم تطابق این دو سند، احتمال بازرسی مضاعف را افزایش می‌دهد.بارنامه (Bill of Lading – B/L):
سند مالکیت کالا که توسط شرکت حملونقل (هوایی، دریایی یا زمینی) صادر میشود. دو نوع اصلی دارد:بارنامه اصلی (Original B/L): تنها با ارائه این سند، امکان ترخیص کالا فراهم میشود.
بارنامه الکترونیکی (Telex Release): برای تسریع فرایند، برخی شرکت‌ها از نسخه الکترونیکی استفاده می‌کنند.
اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات:
اثبات می‌کند که ارز مورد نیاز برای خرید کالا از طریق بانک‌های مجاز تأمین شده است. این سند برای دریافت مجوز ثبت سفارش الزامی است.بیمه‌نامه (Insurance Certificate):
گمرک ایران ممکن است برای برخی کالاها (به ویژه مواد حساس یا گرانقیمت) ارائه بیمه‌نامه معتبر را الزامی کند. این سند باید شامل پوشش ریسک‌های حملونقل، آتش‌سوزی و حوادث غیرمترقبه باشد.
مدارک قانونی و مجوزها
کارت بازرگانی معتبر:
کپی برابر اصل کارت بازرگانی واردکننده که باید تمدیدشده و متناسب با نوع کالا باشد (مثلاً کارت بازرگانی صنفی یا شرکت‌های حقوقی).مجوز ثبت سفارش:
سندی که از وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) دریافت میشود و نشان می‌دهد کالای وارداتی مشمول محدودیت یا ممنوعیت نیست.پروانه بهره‌برداری:
برای کالاهای صنعتی یا ماشین‌آلات، ارائه پروانه بهره‌برداری از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ضروری است.مجوزهای اختصاصی:
بسته به نوع کالا، ممکن است به مجوزهای زیر نیاز باشد:گواهی بهداشت: برای مواد غذایی، آرایشی-بهداشتی.
گواهی استاندارد (ISIRI): برای کالاهای صنعتی، الکترونیکی یا مواد ساختمانی.
گواهی قرنطینه نباتی: برای محصولات کشاورزی و گیاهی.
گواهی سازمان انرژی اتمی: برای مواد رادیواکتیو یا تجهیزات پزشکی خاص.
اسناد گمرکی و انبارداری
اظهارنامه واردات قطعی:
سند اصلی که واردکننده در سامانه TSC گمرک ثبت می‌کند. شامل اطلاعاتی مانند HS Code کالا، ارزش سیف (CIF)، وزن خالص و ناخالص و جزئیات حملونقل است.قبض انبار (Warehouse Receipt):
پس از رسیدن کالا به گمرک، این سند توسط انبار گمرک صادر میشود و نشان می‌دهد کالا در انبار گمرک تحویل گرفته شده است.پکینگ لیست (Packing List):
جزئیات دقیق بسته‌بندی کالا شامل تعداد بسته‌ها، وزن هر بسته، ابعاد و شماره کانتینر را مشخص می‌کند. این لیست برای تطابق با بارنامه و بازرسی فیزیکی حیاتی است.
مدارک تکمیلی
گواهی مبدأ (Certificate of Origin):
این سند توسط اتاق بازرگانی کشور مبدأ (مثلاً چین) تأیید میشود و نشان می‌دهد کالا واقعاً در کشور فروشنده تولید شده است. برای استفاده از تخفیف تعرفه‌ای در توافقنامه‌های تجاری (مثل پیمان اکو) ضروری است.پروانه صادراتی (Export License):
در برخی موارد، فروشنده چینی باید پروانه صادرات کالا را از دولت خود دریافت کند (مثلاً برای کالاهای دو منظوره یا استراتژیک).کاتالوگ و بروشور فنی:
برای کالاهای صنعتی یا ماشین‌آلات، ارائه کاتالوگ انگلیسی یا فارسی شامل نمودارهای فنی، اجزای تشکیل‌دهنده و نحوه عملکرد الزامی است.وکالت‌نامه رسمی:
اگر فرایند ترخیص توسط نماینده یا شرکت حقوقی (مثل گروه بازرگانی جولایی) انجام میشود، وکالت‌نامه محضری که حق امضا و پیگیری پرونده را به نماینده واگذار می‌کند، ضروری است.
گام ۲: ثبت‌نام در سامانه گمرک و ثبت اظهار
اولین مرحله برای ترخیص کالا از گمرک این است که یک اظهارنامه در سامانه EPL یا گمرک ایران، تکمیل کنید و اطلاعات خود را به‌صورت آنلاین وارد کنید. این کار نیازی به مراجعه حضوری ندارد و تنها با رعایت دستورالعمل‌هایی که در سایت قرار دارد، می‌توان این فرم را پر کرد. در فرایند تکمیل اظهارنامه باید دقت زیادی داشته باشید، چرا که کوچکترین بی‌دقتی و اشتباه باعث ضرر و زیان مالی برای شما خواهد شد.
هنگام تکمیل اظهارنامه شما به‌عنوان مالک یا نماینده قانونی باید برای حقوق ورودی مبلغ مشخصی را پرداخت کنید که این موضوع اهمیت زیادی دارد. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال می‌دهد که به این شماره در مراحل بعدی نیاز پیدا می‌کنید.
گام ۳: پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌‌ترین مراحل ترخیص کالاست. محاسبه نادرست این هزینه‌ها یا عدم آگاهی از قوانین، ممکن است منجر به جریمه‌های سنگین، تاخیر در ترخیص، توقیف کالا یا حتی متروکه شدن کالا شود. در این بخش، تمام جزئیات مربوط به مالیات‌ها، عوارض و نحوه محاسبه آنها را به زبان ساده توضیح می‌دهیم.
عوارض گمرکی (Customs Duty)
عوارض یا حقوق گمرکی، درصدی از ارزش کالاست که براساس HS Code (کد تعرفه گمرکی) محاسبه میشود. این کد ۸ تا ۱۰ رقمی، طبقه‌بندی کالاها را مشخص می‌کند و نرخ ارزش گمرکی هر گروه را تعیین می‌کند.
نحوه محاسبه حقوق گمرکی:
مبنای محاسبه: ارزش سیف (CIF) کالا = قیمت خرید کالا + هزینه بیمه + هزینه حملونقل.
فرمول:
حقوق گمرکی = ارزش سیف (CIF) × نرخ تعرفه گمرکی
مثال عملی:
اگر ارزش سیف یک محموله لباس ۱۰,۰۰۰ دلار باشد و نرخ تعرفه گمرکی پوشاک ۳۵٪، حقوق گمرکی خواهد بود:۱۰,۰۰۰ × ۳۵٪ = ۳,۵۰۰ دلار.
نکات کلیدی:
تعرفه‌های گمرکی ایران برای کالاهای مختلف بین ۴٪ تا ۱۰۰٪ متغیر است (مثلاً لوازم الکترونیک مصرفی معمولاً ۱۵٪-۳۰٪، خودرو تا ۱۰۰٪).
برخی کالاها مانند کتاب، دارو و تجهیزات پزشکی ممکن است معافیت جزئی یا کامل داشته باشند.
برای کالاهای وارداتی از کشورهای عضو پیمان اکو (مانند ترکیه)، تخفیف تعرفه‌ای تا ۸۰٪ اعمال میشود.
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
مالیات بر ارزش افزوده، همواره ۹٪ از مجموع ارزش سیف + حقوق گمرکی است. این مالیات به تمام کالاها (جز موارد استثنا) تعلق می‌گیرد.
فرمول محاسبه VAT:
مالیات بر ارزش افزوده = (ارزش سیف + حقوق گمرکی) × ۹٪
مثال:
با فرض ارزش سیف ۱۰,۰۰۰ دلار و حقوق گمرکی ۳,۵۰۰ دلار:VAT = (۱۰,۰۰۰ + ۳,۵۰۰) × ۹٪ = ۱,۲۱۵ دلار.
استثناهای مهم:
کالاهای صادراتی از ایران.
کالاهای خاص مانند داروهای حیاتی، نان و شیر خام.
سود بازرگانی (Commercial Profit Tax)
این مالیات به برخی کالاها با هدف حمایت از تولید داخلی یا کنترل واردات اضافه میشود. نرخ آن بسته به تصمیمات دولت متغیر است و معمولاً بین ۱۰٪ تا ۵۰٪ ارزش سیف تعیین میشود.
کالاهای مشمول سود بازرگانی:
لوازم الکترونیک مصرفی (مثل موبایل، لپ‌تاپ): ۱۰٪-۳۰٪
خودرو و قطعات خودرو: ۳۰٪-۵۰٪
پوشاک و کفش: ۲۰٪
لوازم خانگی (مثل یخچال، ماشین لباسشویی): ۱۵٪-۲۵٪
فرمول محاسبه:
سود بازرگانی = ارزش سیف × نرخ سود بازرگانی
مثال:
اگر ارزش سیف یک محموله موبایل ۵۰,۰۰۰ دلار و نرخ سود بازرگانی ۱۰٪ باشد:سود بازرگانی = ۵۰,۰۰۰ × ۱۰٪ = ۵,۰۰۰ دلار.
سایر عوارض جانبی
علاوه بر موارد بالا، ممکن است بسته به نوع کالا، عوارض دیگری نیز اعمال شود:
عوارض هلال‌احمر: ۱٪ ارزش سیف (برای اکثر کالاها).
عوارض شهرداری: ۱٪ (برای کالاهای مصرفی مانند لوازم خانگی).
عوارض سازمان استاندارد: هزینه آزمایش کالا برای صدور گواهی استاندارد.
عوارض قرنطینه: برای محصولات کشاورزی یا دامی.
محاسبه کل هزینه‌های گمرکی
برای محاسبه کل مبلغی که باید پرداخت کنید، از فرمول زیر استفاده کنید:
مثال جامع:
ارزش سیف: ۲۰,۰۰۰ دلار
حقوق گمرکی (با نرخ ۲۰٪): ۴,۰۰۰ دلار
VAT: (۲۰,۰۰۰ + ۴,۰۰۰) × ۹٪ = ۲,۱۶۰ دلار
سود بازرگانی (با نرخ ۱۵٪): ۲۰,۰۰۰ × ۱۵٪ = ۳,۰۰۰ دلار
عوارض هلال‌احمر: ۲۰,۰۰۰ × ۱٪ = ۲۰۰ دلار
کل هزینه:۴,۰۰۰ + ۲,۱۶۰ + ۳,۰۰۰ + ۲۰۰ = **۹,۳۶۰ دلار**
نرخ تعرفه برخی کالاهای پرطرفدار
| کالا | HS Code | حقوق گمرکی | سود بازرگانی |
|---|---|---|---|
| پوشاک | ۶۱۱۰.۳۰.۰۰ | ۳۵٪ | ۲۰٪ |
| لوازم الکترونیک | ۸۵۱۷.۱۲.۰۰ | ۱۵٪ | ۱۰٪ |
| مواد غذایی بسته‌ای | ۲۱۰۶.۹۰.۳۰ | ۱۰٪ | ۰٪ |
| ماشین‌آلات صنعتی | ۸۴۷۹.۸۹.۱۰ | ۵٪ | ۰٪ |
گام ۴: بازرسی فیزیکی کالا
بازرسی فیزیکی کالا توسط گمرک، مرحله‌ای حیاتی و تعیین‌کننده در فرایند ترخیص است. این مرحله نه تنها زمان‌بر است، بلکه کوچکترین مغایرت بین کالا و اظهارنامه می‌تواند عواقب مالی یا حقوقی جدی به همراه داشته باشد. در این بخش، جزئیات کامل فرایند بازرسی، انواع آن، و راهکارهای عبور موفق را بررسی می‌کنیم.
چرا گمرک کالا را بازرسی می‌کند؟
گمرک ایران با هدف حفظ امنیت ملی، کنترل واردات غیرقانونی، و حمایت از تولید داخلی، بازرسی کالاها را در سه حوزه اصلی انجام می‌دهد:
تطابق با اظهارنامه: اطمینان از انطباق مشخصات کالا (نوع، مقدار، وزن، ارزش) با اسناد ارائه‌شده.
رعایت استانداردها: بررسی سلامت، ایمنی و کیفیت کالا مطابق قوانین ایران (مثل استانداردهای ISIRI).
پایش ممنوعیت‌ها: شناسایی کالاهای ممنوعه یا مشمول محدودیت (مثل کالاهای دو منظوره، مواد مخدر، یا سلاح).
انواع بازرسی فیزیکی
الف) بازرسی ساده (Visual Inspection)
کارمندان گمرک ظاهر بسته‌ها را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند:
شماره کانتینر و بارنامه مطابقت دارد.
بسته‌بندی سالم است و نشانی از دستکاری ندارد.
لیبل‌گذاری (مانند «ساخت چین») واضح و خواناست.
ب) بازرسی دقیق (Detailed Inspection)
کالا به صورت تصادفی یا در صورت وجود شبهه (مثلاً ارزش اظهارشده پایین) انتخاب میشود.
بسته‌ها باز شده و کالاها از نظر موارد زیر بررسی می‌شوند:
تطابق با HS Code اعلامی.
تعداد و وزن دقیق.
وجود کالاهای اضافی یا غیرمجاز در میان محموله.
ج) بازرسی تخصصی (Specialized Inspection)
برای کالاهای خاص، سازمان‌های ذی‌ربط وارد عمل می‌شوند:
سازمان استاندارد: تست ایمنی لوازم الکترونیک یا بررسی کیفیت مواد ساختمانی.
وزارت بهداشت: آزمایش میکروبی مواد غذایی یا تاریخ مصرف محصولات آرایشی.
سازمان انرژی اتمی: کنترل مواد رادیواکتیو یا تجهیزات پزشکی.
مراحل بازرسی فیزیکی
۱. درخواست بازرسی: گمرک پس از بررسی اولیه اسناد، در صورت نیاز به بازرسی، به واردکننده اطلاع می‌دهد.
۲. انتقال به انبار بازرسی: کالا به منطقه مخصوص در گمرک منتقل میشود (هزینه انبارداری روزانه ممکن است اعمال شود).
۳. تشکیل کمیته بازرسی: نمایندگان گمرک، سازمان‌های مرتبط و گاهی نماینده واردکننده حضور می‌یابند.
۴. تهیه گزارش بازرسی: هر گونه مغایرت در گزارش قید شده و امضا میشود.
پیامدهای عدم تطابق کالا با اظهارنامه
| نوع مغایرت | عواقب احتمالی |
|---|---|
| کم‌اظهاری ارزش | جریمه نقدی (تا ۲ برابر مابه‌التفاوت ارزش واقعی و اظهارشده) + پرداخت عوارض. |
| اشتباه در HS Code | محاسبه مجدد عوارض با تعرفه صحیح + جریمه ۱۰٪ مبلغ تفاوت. |
| کالای ممنوعه | ضبط کالا + پیگرد قانونی (در موارد شدید مانند سلاح یا مواد مخدر). |
| عدم رعایت استاندارد | معدوم‌سازی کالا (مثلاً مواد فاسد) یا اصلاح برچسب‌ها تحت نظارت گمرک. |
جدول زمان‌بندی بازرسی فیزیکی
| نوع کالا | مدت زمان متوسط بازرسی |
|---|---|
| مواد غذایی | ۳-۵ روز کاری |
| لوازم الکترونیک | ۵-۷ روز کاری |
| ماشین‌آلات صنعتی | ۷-۱۰ روز کاری |
| محصولات پزشکی | ۲-۴ روز کاری |
گام ۵: دریافت سند دستور تحویل (ترخیصیه)
دریافت مجوز خروج یا ترخیصیه، آخرین و شیرین‌ترین مرحله فرایند ترخیص کالاست! این سند رسمی نشان می‌دهد که کالای شما تمام مراحل قانونی را طی کرده و اجازه خروج از گمرک را دارد. اما این مرحله به ظاهر ساده، نیازمند دقت و پیگیری است تا از تأخیرهای آخرین دقیقه‌ای جلوگیری شود. در این بخش، تمام رازهای موفقیت در دریافت سریع مجوز خروج را فاش می‌کنیم.
ترخیصیه سندی است که توسط گمرک مقصد (مثلاً گمرک تهران، بندرعباس یا مشهد) صادر میشود و شامل این اطلاعات است:
شماره ترخیصیه: کد منحصربه‌فرد برای پیگیری قانونی.
مشخصات کالا: نام، مقدار، وزن، و HS Code.
مشخصات واردکننده: نام شرکت، شماره کارت بازرگانی.
جزئیات مالی: مبلغ پرداخت‌شده عوارض و مالیات.
اعتبار زمانی: معمولاً ۷ تا ۱۵ روز (بسته به نوع کالا و گمرک).
مراحل دریافت مجوز خروج
الف) تأیید نهایی اسناد:
پس از بازرسی فیزیکی، کارشناس گمرک مدارک زیر را بررسی می‌کند:
گزارش بازرسی (عدم مغایرت).
فیش‌های پرداخت عوارض.
تأییدیه سازمان‌های مرتبط (مثل استاندارد یا بهداشت).
ب) صدور الکترونیکی ترخیصیه:
امروزه مجوز خروج به صورت غیرحضوری و از طریق سامانه TSC گمرک صادر میشود. مراحل:
۱. ورود به پنل کاربری در سامانه TSC.
۲. دریافت نوتیفیکیشن «تأیید نهایی پرونده».
۳. دانلود PDF ترخیصیه و ثبت آن در سامانه حملونقل.
ج) تحویل فیزیکی کالا:
با ارائه ترخیصیه به انبار گمرک:
کالا از انبار خارج میشود.
بارنامه توسط راننده حملونقل امضا میشود.
کالا به مقصد نهایی (انبار یا محل کار) ارسال می‌گردد.
چرا ممکن است صدور مجوز خروج به تأخیر بیفتد؟
| علت تأخیر | راه حل فوری |
|---|---|
| عدم تطابق امضای دیجیتال | پیگیری با بخش فناوری اطلاعات گمرک. |
| بلوکه شدن حساب مالیاتی | ارائه گواهی مالیاتی بروز از سازمان امور مالیاتی. |
| مشکلات در سامانه TSC | ارسال درخواست کتبی به مدیر گمرک. |
| تعارض حقوقی | حل اختلاف از طریق وکیل یا شرکت کارگزار گمرکی (مثل جولایی). |
قوانین گمرکی ایران که هر واردکننده‌ای باید بداند
ممنوعیت واردات
درک تفاوت بین ممنوعیت قطعی و ممنوعیت موقت برای واردکنندگان حیاتی است، چرا که نقض این قوانین ممکن است به ضبط کالا، جریمه‌های سنگین (تا ۱۰ برابر ارزش کالا)، مسدود شدن کارت بازرگانی، یا حتی پیگرد قانونی منجر شود. ممنوعیت قطعی شامل کالاهایی است که تحت هیچ شرایطی وارد ایران نمی‌شوند، مانند مشروبات الکلی، محصولات حاوی گوشت خوک، سلاح‌های بدون مجوز، مواد مخدر، یا اقلام ضد فرهنگی که تخطی از آنها عواقب غیرقابل بازگشتی دارد. از سوی دیگر، ممنوعیت موقت به صورت دورهای و با اهداف اقتصادی یا حمایت از تولید داخلی اعمال میشود، مانند محدودیت واردات خودروهای بنزینی بزرگ، کالاهای لوکس، یا محصولات کشاورزی خاص در فصل برداشت داخلی. این محدودیت‌ها از طریق سایت وزارت صمت، سامانه TSC گمرک، یا اخطاریه‌های اتاق بازرگانی ایران و چین قابل رصد هستند. برای جلوگیری از ریسک، واردکنندگان باید همواره آخرین قوانین را بررسی کرده و از مشاوره متخصصان حوزه ترخیص کالا بهره بگیرند.
مقایسه ممنوعیت قطعی و موقت
| معیار | ممنوعیت قطعی | ممنوعیت موقت |
|---|---|---|
| مدت زمان | دائمی | موقت (۳ ماه تا ۵ سال) |
| دلیل اعمال | قوانین اسلامی، سلامت عمومی، امنیت | حمایت از تولید داخلی، تنظیم بازار |
| امکان استثنا | خیر | بله (با مجوز وزارتخانه‌ها) |
| جریمه نقض | بسیار سنگین (ضبط کالا + پیگرد) | جریمه نقدی + بازگرداندن کالا به مبدأ |
پرداخت بهینه عوارض
۱. استعلام تعرفه دقیق:
HS Code کالا را از طریق سامانه TSC گمرک یا مشورت با کارشناسان بررسی کنید.
یک اشتباه در کدگذاری ممکن است هزینه‌های شما را تا ۳۰۰٪ افزایش دهد!
۲. استفاده از تسهیلات ارزی:
اگر کالاهای شما مشمول تبصره‌های خاص (مثل تولیدی بودن) است، ممکن است واجد شرایط استفاده از نرخ ارز ترجیحی باشید.
۳. پرداخت به‌موقع:
تاخیر در پرداخت، جریمه ۰.۱٪ روزانه از مبلغ بدهی به همراه دارد.
۴. اسناد پرداخت را نگه دارید:
فیش بانکی و رسیدهای پرداخت را تا پایان فرایند ترخیص حفظ کنید.
تغییر نرخ تعرفه‌ها: قوانین گمرکی ایران ممکن است به صورت دورهای به‌روزرسانی شود.
اختلاف در ارزش گذاری کالا: گمرک ممکن است ارزش کالا را بیشتر از مبلغ اظهار شده شما محاسبه کند.
پیچیدگی محاسبات: ترکیب مالیات‌های مختلف و عوارض جانبی، محاسبه دستی را پرخطا می‌کند.
دریافت سریعتر مجوز ترخیص
پیگیری لحظه‌ای:
وضعیت پرونده را هر ۱۲ ساعت در سامانه TSC چک کنید. در صورت مشاهده وضعیت «معلق»، سریعاً با گمرک تماس بگیرید.هماهنگی با حملونقل:
پیش از دریافت ترخیصیه، شرکت حملونقل را مطلع کنید تا کامیون یا کانتینر در زمان مناسب در گمرک حاضر باشد.بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند:
با اتصال به سامانه یکپارچه گمرک، به صورت لحظه‌ای از صدور ترخیصیه با خبر شوید.
چرا ممکن است صدور مجوز خروج به تأخیر بیفتد؟
| علت تأخیر | راه حل فوری |
|---|---|
| عدم تطابق امضای دیجیتال | پیگیری با بخش فناوری اطلاعات گمرک. |
| بلوکه شدن حساب مالیاتی | ارائه گواهی مالیاتی بروز از سازمان امور مالیاتی. |
| مشکلات در سامانه TSC | ارسال درخواست کتبی به مدیر گمرک. |
| تعارض حقوقی | حل اختلاف از طریق وکیل یا شرکت ترخیص‌کار (مثل جولایی). |
چالش‌های رایج ترخیص کالا و راهکارهای عملی
واردات کالا از چین به ایران، حتی برای باتجربه‌ترین بازرگانان، پر از پیچیدگی‌های غیرمنتظره است. در این بخش، ۷ چالش کلیدی ترخیص کالا را بررسی می‌کنیم و راهکارهای اثبات‌شده برای عبور از آنها را ارائه می‌دهیم. دقت کردن به این موارد و در نظر گرفتن این راه‌حل‌ها نه تنها شما را از اشتباهات پرهزینه نجات می‌دهد، بلکه زمان ترخیص را تا ۵۰٪ کاهش می‌دهد!
جدول چالش‌ها و راهکارها
| چالش | ریشه مشکل | راهکار عملی |
|---|---|---|
| تأخیر در بازرسی کالا | انتخاب تصادفی کالا برای بازرسی یا نبود مدارک تکمیلی | – استفاده از سرویس پیش‌بازرسی گروه جولایی در چین. – ارائه گواهی استاندارد از آزمایشگاه‌های معتبر پیش از ارسال. |
| نقص مدارک | عدم آگاهی از لیست به‌روز مدارک یا خطای انسانی | – ساخت چک‌لیست اختصاصی براساس نوع کالا. – اسکن و آپلود تمام مدارک در سامانه TSC پیش از رسیدن کالا. |
| محاسبه اشتباه عوارض | تغییرات نرخ تعرفه یا اشتباه در کدگذاری HS Code | – استفاده از خدمات محاسبه تعرفه جولایی با دقت ۹۹٪. – مشاوره رایگان با کارشناسان مالیاتی ما. |
| اختلاف ارزش گمرکی | شک گمرک به کم‌اظهاری ارزش کالا | – ارائه فاکتورهای بانکی (LC) و پرداخت‌های تأییدشده. – استفاده از سرویس ارزش‌گذاری دوگانه با همکاری شرکت‌های چینی. |
| بلوکه شدن کالا | وجود کالای ممنوعه در محموله یا مغایرت مجوزها | – بررسی ۳ مرحله‌ای کالا توسط دریافت خدمات اینسپکشن گروه بازرگانی جولایی. – عقد قرارداد «ضمانت بازگشت کالا» با فروشنده چینی. |
| هزینه‌های انبارداری | تاخیر در ترخیص به دلیل نقص مدارک یا بازرسی‌های طولانی | – استفاده از سرویس ترخیص فوری جولایی. – انعقاد قرارداد حملونقل با جریمه دیرکرد. |
| مشکلات حقوقی | اختلاف با گمرک بر سر تعرفه یا مالکیت کالا | – استفاده از وکلای متخصص در حقوق گمرکی عضو تیم جولایی. – ارائه استیناف رسمی به هیئت حل اختلاف گمرک. |
نکات مهم برای ترخیص کالا از گمرک
- زمانی که بازرگانان کالاها را از کشورهای خارجی خریداری می‌کنند، قیمت آنها مجهول است؛ بنابراین تا زمانی که گمرک قیمت نهایی را اعلام کند، باید صبر کنید. از طرف دیگر تا زمانی که برگه ترخیص صادر نشود، نمی‌توان هیچ قیمت ثابت و آشکاری برای کالاها در نظر گرفت.
- تمامی مشخصات کالاها همچون وزن کالا، تعداد کالاها و غیره باید در برگه ترخیص ثبت شده باشد. تمام بازرگانان وظیفه دارند که قیمت‌ها را از فروشندگان دریافت و بعد لیست قیمت را به مسئول گمرک تحویل دهند.
- مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که مجوزهای لازم و ضروری برای ترخیص کالا را تهیه کنید. علاوه بر اینکه باید اسناد و مدارک مورد گمرک برای حمل و نقل کالاهای وارداتی را تهیه کنید، باید مجوزهایی داشته باشید که در آن نشان می‌دهد تمام نقل‌وانتقال تجاری شما به شکل قانونی در حال انجام است و تأییدیه سازمان‌های مربوطه را دارد.
- قبل از ورود کالاها به بازار، همه تاجران باید تمام مجوزهای مربوطه برای ضمانت و سلامتی کالا را به همراه داشته باشند و آن را به مسئول گمرک تحویل دهند.
- صاحبان کالاهای وارداتی ترجیح می‌دهند تا کالاهای خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترخیص کنند. اما گاهی بنا به دلایلی، برای بعضی از افراد ترخیص کالا به تعویق می‌افتد. مدت مجاز برای توقف کالا در گمرک از زمان تکمیل اظهارنامه حساب میشود. حداکثر زمان مجاز برای ماندگاری کالا در گمرک 2 ماه است. در صورتی که بعد از دو ماه صاحب کالا و نماینده وی، اقدام به ترخیص کالا از گمرک نکند، کالای مذکور جز کالای متروکه محسوب خواهد شد. چنان چه ترخیص‌کار شما ماهر با تجربه نباشد، فرایند ترخیص تقریباً غیرممکن میشود.
چرا استفاده از خدمات ترخیص کالا هوشمندانه است؟
کاهش خطا: متخصصان ترخیص کالا (مثل گروه جولایی) با قوانین روز آشنا هستند.
صرفه‌جویی در زمان: پیگیری مداوم فرایندها و ارتباط مستقیم با گمرک.
پشتیبانی حقوقی: حل اختلافات احتمالی با گمرک بدون نیاز به حضور شما.
گروه بازرگانی جولایی: همراه شما از چین تا ایران!
با سالها تجربه در ترخیص کالاهای وارداتی از چین، گروه بازرگانی جولایی خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
مشاوره رایگان: تعیین تعرفه، بررسی مدارک و قوانین.
ترخیص سریع: کاهش زمان انتظار در گمرک تا ۷۰%.
حل مشکلات پیچیده: مانند کالاهای مشمول محدودیت یا نیازمند مجوزهای خاص.
فرصت را از دست ندهید و همین حالا مشاوره رایگان دریافت کنید!
سؤالات متداول در زمینه ترخیص کالا از گمرک
۱) ترخیص کالا چقدر طول میکشد؟
زمان معمول: ۳ تا ۱۰ روز کاری (بستگی به نوع کالا، مدارک و گمرک مقصد دارد).
۲) هزینه ترخیص کالا چگونه محاسبه میشود؟
مجموعه‌ای از حقوق گمرکی، مالیات، عوارض و هزینه‌های خدمات است. برای محاسبه دقیق، فرمول زیر را استفاده کنید:هزینه نهایی = (ارزش کالا + هزینه حمل) × (حقوق گمرکی + مالیات ارزش افزوده) + عوارض خاص
۳) آیا می‌توان کالای بلوکه‌شده در گمرک را آزاد کرد؟
بله! با ارائه مدارک مورد نیاز یا پرداخت جریمه (در صورت نقص قوانین). گروه جولایی در این زمینه تخصص دارد.
4) اگر مالیات را بیش از حد پرداخت کنم، آیا امکان بازگشت وجه وجود دارد؟
بله! با ارائه درخواست به گمرک و اثبات محاسبه اشتباه، مازاد پرداختی طی ۳۰ روز کاری بازگردانده میشود.
5) آیا امکان تقسیط هزینه‌های گمرکی وجود دارد؟
خیر. تمام هزینه‌ها باید به صورت یکجا پرداخت شوند.
6) آیا می‌توان از بازرسی فیزیکی جلوگیری کرد؟
خیر، اما با ارائه مدارک کامل و دقیق (مثل گواهی استاندارد از مبدأ)، احتمال انتخاب محموله برای بازرسی تا ۶۰٪ کاهش می‌یابد.
7) هزینه بازرسی فیزیکی بر عهده کیست؟
هزینه بازرسی (معمولاً بین ۵۰۰,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان) و هزینه انبارداری روزانه (حدود ۱٪ ارزش کالا) بر عهده واردکننده است.
8) اگر با نتیجه بازرسی مخالف باشم چه کنم؟
می‌توانید ظرف ۲۰ روز به هیئت حل اختلاف گمرکی اعتراض کنید. گروه جولایی در تهیه مستندات حقوقی این فرایند کمک می‌کند.
9) آیا ممنوعیت موقت خودرو شامل قطعات یدکی هم میشود؟
خیر. واردات قطعات خودرو (مثل موتور یا گیربکس) با ارائه گواهی اصلاح سند خودروی داخلی مجاز است.