کالای متروکه چیست؟ چگونه باید آن را ترخیص کرد؟

کالای متروکه به کالاهایی اطلاق می‌شود که به دلیل عدم دریافت آن‌ها توسط خریدار در مقصد نهایی یا عدم پرداخت هزینه‌های مربوطه، در مراحل ترخیص گیر افتاده و به صورت غیرقانونی در مرزها، بنادر یا انبارها نگهداری می شوند.

به عبارت ساده‌تر، کالایی که باید به مقصد نهایی برسد یا هزینه‌های مربوط به آن پرداخت شود، اما به دلایلی در مسیر گیر کرده و به طور غیرقانونی در انبارهای گمرک باقی مانده است، کالای متروکه نامیده می‌شود. برای ترخیص کالا از گمرک، باید هزینه‌های مربوطه را پرداخت کرده و مراحل گمرکی را طی کرد تا بتوان آن را به مقصد نهایی حمل کرد.

به چه علت کالا متروکه می‌شود؟

کالاها ممکن است به دلایل مختلفی متروک شوند. در ادامه، برخی از دلایل رایج برای متروک شدن کالاها را ذکر می‌کنیم:

عدم پرداخت هزینه‌ها

یکی از دلایل اصلی متروکه شدن کالا، عدم پرداخت هزینه‌های مربوطه است. ممکن است فرد، قادر به پرداخت آن‌ها نباشد یا از پرداخت آن‌ها خودداری کند، که موجب متروک شدن کالاها می‌شود.

مشکلات حمل و نقل

در برخی موارد، مشکلاتی در فرآیند حمل و نقل کالا بوجود می‌آید که منجر به متروک شدن آن می‌شود. مثلاً ممکن است در طول مسیر حمل و نقل، وسیله نقلیه خراب شود، بار ضایع شود یا به دلیل مشکلات جاده‌ای یا حوادث، کالاها رها شوند، به تعویق بیوفتند و متروک شوند.

مشکلات گمرکی و کالای متروکه

ممکن است در فرآیند ترخیص کالا از گمرک، مشکلاتی به وجود آید که منجر به متروکه شدن آن می‌شود. این مشکلات می‌تواند به دلیل عدم تطابق اسناد، پرداخت نشدن هزینه‌های گمرکی، عدم رعایت قوانین و مقررات گمرکی و غیره باشد.

عدم توانایی در انجام ترتیبات لازم

برخی از افراد به دلایل مختلفی مانند مشکلات مالی، عدم آگاهی در مورد فرآیند های ترخیص و گمرکی، عدم دسترسی به منابع لازم و غیره قادر به انجام ترتیبات لازم برای ترخیص کالاها نیستند. به همین دلیل کالاها در مراحل ترخیص گیر می‌افتند و متروک می‌شوند.

دقت داشته باشید که متروک شدن کالاها یک وضعیت غیرقانونی محسوب می شود و برای ترخیص آن‌ها باید مراحل قانونی و مقررات گمرکی را طی کنید.

معایب و مشکلات متروکه شدن کالا

متروک شدن کالاها دارای مشکلاتی است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ضرر مالی

یکی از معایب اصلی متروکه شدن کالا، ضرر مالی است. هزینه‌های حمل و نقل، هزینه‌های گمرکی و سایر هزینه‌های مربوطه برای کالاها پرداخت نمی‌شود. همچنین به جای آن، کالاها در مراحل ترخیص گیر می‌افتند. این موضوع می‌تواند به تلف شدن منابع مالی و زیان اقتصادی منجر شود.

ضایع شدن کالا

در صورتی که کالاها برای مدت طولانی در شرایط غیرمناسب متروک شوند، ممکن است خراب شوند یا کیفیت خود از دست بدهند. این موضوع به تلف شدن کالا و از بین رفتن ارزش آن منجر می‌شود.

عدم رضایت مشتری

اگر کالاها به دلیل متروک شدن در مراحل حمل و نقل یا ترخیص به مقصد نهایی نرسند، مشتریانی که در انتظار آن‌ها هستند ممکن است ناراضی شوند. این موضوع می‌تواند به از دست دادن اعتماد مشتریان و تأثیر منفی بر روی روابط تجاری منجر شود.

مشکلات قانونی

متروکه شدن کالا معمولاً یک وضعیت غیرقانونی است. در صورتی که کالاها بدون ترخیص قانونی به مقصد نهایی حمل شوند، ممکن است با مشکلات قانونی مواجه شوید. این مشکلات می‌تواند شامل جریمه‌ها، پیگرد قضایی و تأخیرهای قانونی باشد.

کالای متروکه و تاثیر بر تسهیلات گمرکی

متروک شدن کالاها می‌تواند تأثیر منفی بر تسهیلات گمرکی داشته باشد. زمان و انرژی کارکنان گمرکی صرف رسیدگی به کالاهای متروک شده می‌شود که می‌تواند منجر به تأخیر در ترتیبات گمرکی سایر کالاها شود.

به طور کلی، متروک شدن کالاها باعث ضرر مالی، از بین رفتن کالاها و ارزش آن‌ها، نارضایتی مشتریان و مشکلات قانونی می‌شود. بنابراین، ضرورت دارد که نظم و قوانین مربوط به حمل و نقل و ترخیص کالاها رعایت شود تا بتوانیم از این مشکلات جلوگیری کنیم.

شیوه‌های مختلف ترخیص کالای متروکه

ترخیص کالای متروکه (کالایی که در مراحل حمل و نقل یا ترخیص به مقصد نهایی نرسیده است) ممکن است در برخی از کشورها به شیوه‌های خاصی انجام شود. در این بخش، برخی از شیوه‌های معمول ترخیص کالای متروکه را ذکر می‌کنیم:

بازیابی کالا

در برخی موارد، اگر کالایی متروکه شود، می‌توان با دریافت مدارک و اطلاعات مربوطه، اقدام به بازیابی آن کالا کرد. در این صورت باید با پرداخت هزینه‌های حمل و نقل برای تحویل کالا به مقصد نهایی یا ترخیص کالا در مقصد مورد نظر، اقدام به ترخیص کالا کرد.

اعلام ارزش متروکه

واردکننده می‌تواند به گمرک اعلام کند کالایی که دریافت کرده است، به دلیل آسیب‌های ناشی از متروک شدن ارزش خود را از دست داده است. در این صورت، گمرک می‌تواند ارزش کالای متروکه را متناسب با وضعیت آن تعیین کند و هزینه‌های گمرکی را بر اساس آن محاسبه کند.

مطالعه بیشتر: ارزش گمرکی کالا در تجارت چرا اهمیت دارد؟

نقدینگی

قوانین و مقررات گمرکی در کشورها به وارد کننده یا صاحب کالا اجازه می‌دهد تا در صورت متروک شدن کالا، آن را به صورت نقدی در گمرک بفروشد. در این صورت، درآمد حاصل از فروش کالای متروکه برای پرداخت هزینه‌های گمرکی استفاده می‌شود و کالا به صورت قانونی ترخیص می‌شود.

معامله مجدد

وارد کننده می‌تواند با صاحب کالا توافق کند که کالای متروکه را به صورت معامله مجدد به فروش برساند. در این صورت، پس از فروش کالا به خریدار جدید، مدارک مربوطه برای ترخیص کالا ارائه می‌شود و فرآیند ترخیص ادامه می‌یابد.

مراحل ترخیص کالای متروکه در ایران

در ایران، مراحل ترخیص کالای متروکه به طور کلی شامل مراحل زیر است:

تعیین وضعیت کالا

در ابتدا، باید وضعیت کالاهای متروکه تعیین شود. درصورتی که کالاها به عنوان “متروکه” شناخته شده اند، باید مراحل ترخیص کالای متروکه طی شود.

ثبت‌نام در سامانه گمرکی

برای ترخیص کالای متروکه، باید در سامانه گمرکی ثبت نام کنید. این امر شامل ارائه اطلاعات شخصی و شرکتی، اطلاعات مربوط به کالا و مدارک مورد نیاز است.

تهیه اسناد و مدارک کالای متروکه

برای ترخیص کالاهای متروکه، باید مدارک مورد نیاز را تهیه کنید. این موارد شامل مدارکی مانند بارنامه، فاکتورهای خرید، گواهی های مبدأ و مقصد، گواهی نامه متروکه و سایر مدارک مرتبط است.

ارائه مدارک به مراجع گمرکی

پس از تهیه مدارک، باید آن‌ها را به مراجع گمرکی مربوطه ارائه کنید. این مرحله می‌تواند شامل ارسال مدارک از طریق پست یا تحویل حضوری در دفتر گمرک باشد.

بررسی و تعیین ارزش کالا

گمرک ارزش کالای متروکه را بررسی می‌کند و اقدام به تعیین ارزش صحیح آن می‌کند. این ارزش ممکن است بر اساس قیمت خریداری شده، ارزش بازار یا روش‌های دیگر تعیین شود.

پرداخت هزینه‌های گمرکی

بعد از تعیین ارزش کالا، باید هزینه‌های گمرکی را پرداخت کنید. این هزینه ها شامل مالیات‌ها، عوارض و هزینه‌های دیگر مربوط به ترخیص کالا است.

ترخیص کالای متروکه

پس از پرداخت هزینه‌های گمرکی، کالا ترخیص می‌شود و مجوز واردات برای شما صادر می‌شود.

تحویل کالا

پس از ترخیص، می‌توانید کالا را دریافت کنید و از آن استفاده کنید. مهم است بدانید، اطلاعاتی که ذکر کردیم ممکن است با تغییر قوانین و مقررات گمرکی، تغییر کند. بنابراین، بهتر است قبل از ترخیص کالای متروکه، با مقامات گمرکی مربوطه یا کارشناسان حقوقی مشورت کنید تا اطلاعات به روز و دقیق تری دریافت کنید.

نتیجه گیری

به طور کلی، کالای متروکه به کالاهایی گفته می شود که بنا به دلایلی در گمرک گیر کرده اند و برای ترخیص آنها باید مراحل خاصی طی شود. همچنین شیوه‌های ترخیص کالای متروکه ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد و بسته به قوانین و مقررات مربوطه تعیین شود. بنابراین، در صورت متروک شدن کالا، بهتر است با مقامات گمرکی محلی در تماس باشید و اطلاعات مربوط به روش‌ها و مراحل ترخیص کالای متروکه در کشور موردنظر خود را دریافت کنید.

همچنین در صورت نیاز به مشاوره تخصصی در این زمینه و یا هر مورد دیگری که مربوط به امور صادرات/واردات، گمرک و ترخیص کالا است، کافی تا با مشاوران شرکت بازرگانی جولایی در تماس باشید تا شما را به بهترین شکل ممکن راهنمایی کنند.