راهنمای کامل ترخیص کالا از گمرک: قوانین، شرایط و نکاتی که باید بدانید

یکی از موضوعاتی که در فرآیند واردات کالا بسیار مهم و چالش‌برانگیز است، ترخیص کالا از گمرک است که برای آن باید مراحل مختلفی را طی کرد. از آن جایی که بسیاری از افراد از این روند اطلاعات و دانش کافی ندارند، برای آزادسازی کالا دچار استرس و واهمه می‌شوند و تصور می‌کنند با مشکلی بزرگی قرار است روبه‌رو شوند. اما در واقعیت این موضوع اصلاً ترسناک نیست و بدون استرس می‌توان به‌راحتی کل مراحل را طی کرد، به‌شرط آنکه اطلاعاتتان کامل باشد و آگاهانه به سمت ترخیص کالا بروید.

در این مطلب قرار است یک راهنمای جامع و کامل درباره ترخیص کالا از گمرک به شما ارائه دهیم و تمام قوانین، شرایط و نکاتی که لازم است در این باره بدانید را به شما بگوییم. پس تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.

ترخیص کالا به چه معنا است؟

ترخیص کالا شامل کلیه اقداماتی می‌شود که برای آزادسازی کالاهای وارداتی و صادراتی خود در گمرک انجام می‌دهید. این اقدامات معمولاً به‌واسطه صاحبان کالا و یا نماینده‌های قانونی انجام می‌شود.

فرایند ترخیص کالا یک فرآیند کاملاً قانونی است که برای امور صادرات و واردات به‌صورت بین‌المللی، مجوز رسمی دارد و باید برای ترخیص کالا از گمرک، مدارک لازم را ارائه داد و عوارض و مالیات بر ارزش افزوده و سایر هزینه‌هایی که به‌عنوان هزینه انبارداری، حمل و نقل غیره شناخته می‌شود را در این فرآیند پرداخت کرد.

در طی پروسه و مراحل ثبت سفارش و ترخیص کالا، باید اسناد و مدارکی که برای این فرآیند لازم است به‌صورت فیزیکی و یا به‌صورت الکترونیکی، آماده و ثبت شود. هزینه‌های مالیات، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و دیگر تسهیلاتی که واردکنندگان یا صادرکنندگان باید بپردازند هم باید اظهار شود.

 از آن جایی که این پروسه طولانی و کمی سخت و پیچیده است، بسیاری از شرکت‌ها و افراد واردکننده یا صادرکننده از فردی به نام ترخیص‌کار برای امور اداری خود کمک می‌گیرند.

ترخیص‌کار به فوت و فن‌های گمرکی تسلط دارد و می‌تواند پروسه انجام ترخیص کالا از گمرک را در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام دهد. اگر دانش و تجربه کافی در امر آزادسازی کالا ندارید، توصیه می‌کنیم حتماً از یک ترخیص‌کار کمک بگیرید در غیر این صورت پول و وقت شما هدر خواهد رفت.

مراحل ترخیص کالا از گمرک

ثبت اظهار در سامانه EPL

اولین مرحله برای ترخیص کالا از گمرک این است که یک اظهارنامه در سامانه EPL تکمیل کنید و اطلاعات خود را به‌صورت آنلاین وارد کنید. این کار نیازی به مراجعه حضوری ندارد و تنها با رعایت دستورالعمل‌هایی که در سایت قرار دارد، می‌توان این فرم را پر کرد.

در فرایند تکمیل اظهارنامه باید دقت زیادی داشته باشید، چرا که کوچک‌ترین بی‌دقتی و اشتباه باعث ضرر و زیان مالی برای شما خواهد شد. مدارکی که برای تکمیل فرم اظهارنامه دارید شامل موارد زیر است:

• اظهارنامه واردات قطعی
• کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
• بیمه‌نامه
• لیست عدل‌بندی
• اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
• پروانه بهره‌برداری
• پروانه صادراتی
• کاتالوگ و بروشور
• مجوز ثبت سفارش
• پیش‌فاکتور
• فاکتور
• گواهی مبدأ
• ترخیص
• بارنامه
• مجوزهای قانونی لازم مانند گواهی بهداشت، استاندارد، قرنطینه نباتی، انرژی اتمی و غیره.
• وکالت‌نامه رسمی، کارت حق‌العمل‌کاری

هنگام تکمیل اظهارنامه شما به‌عنوان مالک یا نماینده قانونی باید برای حقوق ورودی مبلغ مشخصی را پرداخت کنید که این موضوع اهمیت زیادی دارد. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال می‌دهد که به این شماره در مراحل بعدی نیاز پیدا می‌کنید.

احراز هویت و تعیین مسیر

مرحله دوم ترخیص کالا از گمرک مربوط به احراز هویت است که این کار در دایره فنی گمرک انجام می‌گیرد. تمامی اسناد شما در این بخش بررسی می‌شود و اگر تأیید شوند، ثبت می‌شود. اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی به ثبت می‌رسد و سپس مهر می‌شود.

کنترل کالا

مرحله سوم ترخیص کالا از گمرک مربوط به کنترل کالا است که باید در این مرحله از مسیر سبز، زرد و قرمز عبور کنید. زمانی که کالا در مسیر سبز و زرد قرار می‌گیرد، یعنی توسط کارشناسان و بازرسان بررسی‌شده. این بررسی در دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و غیره انجام می‌گیرد. در صورت مطابقت کالا با اسناد ارائه‌شده، این مرحله به تأیید و ثبت می‌رسد.

اخذ مجوزهای لازم

بعد از طی کردن سه مرحله قبلی ترخیص کالا از گمرک، کالای شما نیاز به مدارک لازم و همچنین مجوز خواهد داشت تا بتوان آنها را آزاد کرد. در این مرحله نیاز به گواهی‌های لازم برای ترخیص کالا مانند گواهی بهداشت، مخابرات، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، وزارت راه، مالیات و غیره دارید.

بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس

در این مرحله کارشناسان کالا را کاملاً بررسی می‌کنند و آن را با اسناد ارائه‌شده مقایسه می‌کنند. اگر تأیید نشد دوباره به مرحله قبلی برمی‌گردانند تا بررسی‌ها دقیق‌تر صورت گیرد. اگر مشکلی وجود نداشته باشد، کالا امضا و تأیید می‌شود.

صندوق و صدور سند ترخیص

بعد از اینکه تأیید نهایی انجام شد، باید هزینه‌ای که از طرف گمرک معین شده، به‌صورت نقدی پرداخت شود. بعد از دریافت فیش، پروانه سبز کالا صادر می‌شود.

انبارداری و اجازه بارگیری

بعد از صادر شدن سند ترخیص کالا از گمرک، هزینه مربوط برای حمل و نقل باید تسویه شود. بعد از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز، مجوز بارگیری از گمرک صادر خواهد شد که در این مرحله باید هزینه انبارداری هم پرداخت شود. هزینه‌هایی همچون هزینه بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان نگهداری کالا در انبار و غیره شامل هزینه انبارداری می‌شود.

خروج کالا از گمرک

پس از طی نمودن تمامی مراحلی که گفتیم در نهایت به مرحله آخر می‌رسیم که در این مرحله صاحب کالا می‌تواند بیجک انبار را از انباردار گمرک دریافت کند. در واقع انباردار بعد از اینکه پروانه سبز گمرکی را کنترل کرد، روی آن مهر درب خروج را می‌زند و بیجک انبار را صادر می‌کند.

صاحب کالا هم می‌تواند برای بارگیری کالا، وسیله نقلیه مورد نظر خود را وارد گمرک کند. در این مرحله دوباره کالاها بررسی و اجازه خروج به آن داده می‌شوند.

قوانین و شرایط ترخیص کالا از گمرک

ترخیص کالا از گمرک در هر کشوری، قوانین متفاوتی دارد و رعایت این قوانین هنگام ترخیص و آزادسازی کالاها امری ضروری است و عدم رعایت آن باعث می‌شود کالای شما به‌عنوان کالای قاچاق محسوب شود و عواقب قانونی زیادی برایتان به دنبال داشته باشد. علاوه بر آن ممکن است در صورت ورود اطلاعات نادرست و اشتباه در فرم‌های اظهارنامه و ترخیص کالا، میزان گمرکی شما افزایش یابد.

یکی از قوانین و شرایط ترخیص کالا این است که شما باید مجوز حق‌العمل‌کاری و کارت بازرگانی داشته باشید. این دو مجوز نشان می‌دهند که تمامی فعالیت‌های بازرگانی‌تان قانونی است و تحت نظارت سازمان‌های نظارتی انجام می‌گیرد.

از دیگر نکات مهم در ترخیص کالا از گمرک این است که کالاهای شما قبل از ترخیص باید ارزش‌گذاری شوند. هر کالایی که شما می‌خواهید آن را به کشور وارد و یا از آن خارج کنید، باید ارزش‌گذاری شود.

دقت کنید که ارزش یک کالا در کشورهای مختلف، متفاوت است؛ بنابراین باید کالاهای خود را یک‌بار در هنگام خروج از کشور مبدأ و یک‌بار هم در هنگام ورود به کشور مقصد ارزش‌گذاری کنید.

نکات مهم برای ترخیص کالا از گمرک

• زمانی که بازرگانان کالاها را از کشورهای خارجی خریداری می‌کنند، قیمت آنها مجهول است؛ بنابراین تا زمانی که گمرک قیمت نهایی را اعلام کند، باید صبر کنید. از طرف دیگر تا زمانی که برگه ترخیص صادر نشود، نمی‌توان هیچ قیمت ثابت و آشکاری برای کالاها در نظر گرفت.

• تمامی مشخصات کالاها همچون وزن کالا، تعداد کالاها و غیره باید در برگه ترخیص ثبت شده باشد. تمام بازرگانان وظیفه دارند که قیمت‌ها را از فروشندگان دریافت و بعد لیست قیمت را به مسئول گمرک تحویل دهند.

• مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که مجوزهای لازم و ضروری برای ترخیص کالا را تهیه کنید. علاوه بر اینکه باید اسناد و مدارک مورد گمرک برای حمل و نقل کالاهای وارداتی را تهیه کنید، باید مجوزهایی داشته باشید که در آن نشان می‌دهد تمام نقل‌وانتقال تجاری شما به شکل قانونی در حال انجام است و تأییدیه سازمان‌های مربوطه را دارد.

• قبل از ورود کالاها به بازار، همه تاجران باید تمام مجوزهای مربوطه برای ضمانت و سلامتی کالا را به همراه داشته باشند و آن را به مسئول گمرک تحویل دهند.

• صاحبان کالاهای وارداتی ترجیح می‌دهند تا کالاهای خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترخیص کنند. اما گاهی بنا به دلایلی، برای بعضی از افراد ترخیص کالا به تعویق می‌افتد. مدت مجاز برای توقف کالا در گمرک از زمان تکمیل اظهارنامه حساب می‌شود. حداکثر زمان مجاز برای ماندگاری کالا در گمرک 2 ماه است. در صورتی که بعد از دو ماه صاحب کالا و نماینده وی، اقدام به ترخیص کالا از گمرک نکند، کالای مذکور جز کالای متروکه محسوب خواهد شد. چنان چه ترخیص‌کار شما ماهر با تجربه نباشد، فرایند ترخیص تقریباً غیرممکن می‌شود.

سخن آخر

از آنجا که فرآیند ترخیص کالا کاری حساس و مهم است و باید توسط کارشناسان خبره انجام شود، بهتر از است که برای کسب اطلاعات کافی در این زمینه با شرکت بازرگانی جولایی تماس بگیرید.

مشاوران خبره ما به شما کمک می کنند تا فرآیند واردات/صادرات و ترخیص کالا از چین به کشورهای دیگر را به راحتی و سریع ترین زمان ممکن انجام دهید.