این بار جنگ اقتصادی ترامپ با چین، در 2025 چه تفاوتی دارد؟
هشت سال پیش، زمانی که دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده انتخاب شد، او وعده داد که از تمامی قدرت‌های خود برای مبارزه با چین در یک جنگ تجاری استفاده کند. چین، به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی و تولیدی جهان، با بازارهایی که به سرعت در حال رشد بودند، هدف اصلی ترامپ قرار گرفت. او به شدت به چین حمله کرد و تعرفه‌های سنگینی بر روی محصولات چینی وضع کرد. حالا با نزدیک شدن به دوره ریاست جمهوری دوم ترامپ، او بار دیگر وعده داده است که تنش‌های تجاری با چین را تشدید کند و بر روی تمامی کالاهای وارداتی از این کشور تعرفه‌ای 60 درصدی یا بیشتر اعمال کند.
این تهدیدات در حالی مطرح می‌شود که چین هم‌اکنون با چندین مشکل اقتصادی روبه‌رو است. بحران در بازار مسکن، خسارات سنگین به سیستم بانکی، بدهی‌های سنگین دولت‌های محلی و رشد اقتصادی ضعیف، همگی نشانه‌هایی از یک رکود احتمالی طولانی‌مدت هستند. در این شرایط، شرکت‌های چینی به بازارهای خارجی توجه بیشتری نشان داده‌اند، و این باعث می‌شود صادرات چین آسیب‌پذیرتر شود.
افزایش فشارها بر چین
تغییرات در تجارت بین چین و آمریکا نه تنها بر اقتصاد چین تأثیر گذاشته، بلکه همچنین فشارهای جدیدی را از سوی دولت ترامپ ایجاد کرده است. ترامپ به دنبال این است که چین را مجبور کند خریدهای بیشتری از کالاهای آمریکایی داشته باشد. یکی از محققان در زمینه سیاست‌های تجاری اشاره می‌کند که تعادل قدرت به نفع آمریکا تغییر کرده است. اگرچه اقتصاد چین هنوز در شرایط بحرانی نیست، اما به وضوح در حال مبارزه است.
با این حال، چین به سرعت به یک بازیگر مهم در صحنه جهانی تبدیل شده است. دولت چین دارای منابع زیادی برای تحریک اقتصاد داخلی است و به همین دلیل می‌تواند به مقابله با فشارهای خارجی ادامه دهد. در سال جاری، بانک مرکزی چین چندین بار هزینه‌های وام برای خریداران و شرکت‌ها را کاهش داده و یک طرح نجات به ارزش 10 تریلیون یوان را تصویب کرده است که به دولت‌های محلی اجازه می‌دهد بدهی‌های موجود خود را با نرخ‌های بهره پایین‌تری بازپرداخت کنند.
استراتژی‌های جدید چین
استراتژی دولت چین برای تقویت قدرت صنعتی نیز به این کشور کمک کرده است تا به یکی از تأمین‌کنندگان اصلی خودروهای برقی و سایر فناوری‌های انرژی پاک تبدیل شود. این تحول به شرکت‌های چینی اجازه می‌دهد تا بر بازارهای رو به رشد محصولات مهم کنترل داشته باشند، حتی اگر آمریکا تعرفه‌های بالایی بر روی آنها وضع کند.
در شرایطی که نگرانی‌ها درباره تغییرات آب و هوایی بیشتر شده، جهان در تلاش است که از محصولات تولید شده در چین برای کاهش گازهای گلخانه‌ای استفاده کند. در این راستا، چین می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیازهای جهانی ایفا کند.
کاهش وابستگی به بازار آمریکا
در مقایسه با زمانی که ترامپ تعرفه‌ها را افزایش داد، وابستگی چین به بازار آمریکا کاهش یافته است. از سال 2018، دولت ترامپ بر روی محصولات زیادی که از چین وارد می‌شدند، تعرفه وضع کرد و این روند در دوران بایدن نیز ادامه یافت. در حال حاضر، سهم چین از واردات کالاهای آمریکا در شش سال گذشته از 20 درصد به 13 درصد کاهش یافته است. این کاهش به این دلیل است که برخی کالاها برای فرار از تعرفه‌های آمریکا از طریق کشورهایی مانند مکزیک و ویتنام به آمریکا وارد می‌شوند.
با توجه به اینکه اتحادیه اروپا به تازگی بر روی خودروهای برقی تولید چین تعرفه وضع کرده، چین سرعت گسترش فروش خود در سایر مناطق را افزایش داده است. یک محقق ارشد در موسسه امور بین‌الملل لندن می‌گوید که چین در حال تلاش است تا با استفاده از بازارهای کشورهای در حال توسعه، تأثیر از دست دادن سهم بازار خود در غرب را جبران کند.
نتیجه‌گیری
چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان، در تلاش است تا روابط تجاری خود را با سایر شرکا تقویت کند و وابستگی خود به بازار آمریکا را کاهش دهد. در این راستا، چین به بازارهای جدید در جنوب شرقی آسیا، آمریکای لاتین و کشورهای در حال توسعه توجه بیشتری نشان داده است.
با انتقال بخشی از خریدهای محصولات کشاورزی مانند سویا به تأمین‌کنندگان برزیل و آرژانتین و همچنین گسترش همکاری‌های صنعتی با کشورهای دیگر، چین سعی دارد تا سهم بازار خود را در سطح جهانی افزایش دهد. این رویکرد نه تنها به چین کمک می‌کند تا در برابر فشارهای تجاری ایالات متحده مقاومت کند، بلکه همچنین به تقویت موقعیت آن به عنوان یک تأمین‌کننده مهم در زنجیره‌های تأمین جهانی کمک می‌نماید. در این میان، بازرگانان ایرانی، بیشتر از قبل به واردات کالا از چین روی آورده اند و باید به این موضوع و وضعیت اقتصاد چین نیز توجه داشته باشند.
در نهایت، جنگ تجاری بین چین و آمریکا یک مسأله پیچیده باقی می‌ماند که نه تنها بر اقتصاد دو کشور تأثیر می‌گذارد، بلکه بر کل سیستم اقتصادی جهانی نیز اثرگذار است. با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی چین و تهدیدات جدیدی که از سوی ترامپ مطرح می‌شود، به نظر می‌رسد که هر دو کشور باید به دنبال راه‌حل‌هایی برای کاهش تنش‌ها و افزایش همکاری باشند.
چین با استفاده از منابع داخلی، استراتژی‌های جدید صنعتی و کاهش وابستگی به بازار آمریکا، در تلاش است تا در برابر چالش‌های تجاری مقاومت کند. از سوی دیگر، آمریکا نیز باید به فکر راه‌حل‌هایی باشد که بتواند به نفع هر دو کشور عمل کند و از بروز تنش‌های بیشتر جلوگیری کند. در این شرایط، آینده روابط تجاری بین چین و آمریکا به شدت تحت تأثیر تصمیمات دو طرف قرار خواهد گرفت.