بهترین ارز های بازرگانی برای صادرات و واردات
آشنایی با مفهوم ارز و انواع آن و عوامل موثر در کاهش و افزایش قیمت ارزها، می تواند موضوعات مهمی برای انجام معاملات اقتصادی باشد. افرادی که به تجارت بین المللی می پردازند باید با این موضوعات آشنایی کامل داشته باشند. ما در این مطلب قصد داریم درباره بهترین ارز های بازرگانی با شما صحبت کرده و مطالب مهمی را در اختیارتان قرار دهیم. بنابراین پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا بدین صورت بتوانید به صورت کامل اطلاعات جامعی را در این باره کسب کنید.
فهرست مطالب
- ارز چیست؟
- انواع ارزها
- نرخ ارز چیست و چگونه تعیین می شود؟
- عوامل موثر بر نرخ ارزهای بازرگانی
- مزایا و معایب ارزهای بازرگانی
- کاربرد انواع ارزهای بازرگانی
- بهترین ارزهای بازرگانی برای صادرات و واردات
- تاثیرات بازار ارزهای بازرگانی بر زندگی مردم
ارز چیست؟
برای این که بتوانیم تعریف جامع و کاملی از بهترین ارز بازرگانی داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم برای انجام معاملات اقتصادی بین کشورهای مختلف باید از پولی استفاده کرد که مورد قبول و پذیرش هر دو کشور قرار گرفته باشد.
در بانکداری بین المللی، ارز به معنای پول خارجی بوده و مبادله ارز بین کشورهای مختلف قواعد و قوانین خاص خود را دارد. استفاده از این ارزها در معاملات اقتصادی بین المللی، الزامی است. ارزهای بازرگانی برای واردات و صادرات توسط بانک ها ارائه و توزیع می شوند.
کشورهای مختلف برای واردات و صادرات انواع کالا و خدمات باید به بانکها مراجعه کرده و ارز مورد نیاز خود را دریافت کنند.
بازار ارز، بازار متغیری بوده و اعضایی مانند بانکها، تاجران، دلالان، واردکنندگان، صادرکنندگان و غیره در آن فعالیت می کنند که بانکها جزء فعال‌ترین و مهم‌ترین اعضا هستند. همه این افراد باید با هم به طور دائم در تماس و ارتباط باشند تا بتوانند معاملات اقتصادی را انجام دهند. ارزهای مختلفی در بانکها به افراد ارائه می شود. ارزهای بازرگانی مانند دلار آمریکا، کرون سوئد، دلار استرالیا، دینار بحرین و پوند انگلیس و غیره از انواع مختلف ارزها هستند.
بانک ها در قبال دریافت وجه یا ارز های مختلف، نوع دیگری از ارز را به افراد در قالب چک های ارزی، صدور انواع ضمانت نامه های ارزی، صدور انواع اعتبار نامه مسافرتی و گشایش اعتبارات مسافرتی پرداخت می کنند.
بنابراین کشورها برای ارتباط با یکدیگر و انجام معاملات اقتصادی باید از انواع مختلفی از ارزها استفاده کنند. میزان نیاز یک کشور به ارزهای مختلف به میزان واردات و صادرات بستگی دارد. میزان درآمدهای وارداتی و صادراتی کشورها باید تقریباً برابر باشد تا کشور با کسری ارز وارداتی روبرو نشود.
انواع ارزها
بهترین ارز های بازرگانی که برای واردات و صادرات مورد استفاده و معامله قرار می‌گیرند، بر حسب فاکتورهای مختلفی دسته بندی می شوند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
ارزهای معاملاتی با قابلیت تبدیل به ارزهای دیگر
- ارزهای قابل تبدیل به ارزهای دیگر: همانطور که از نام این ارزها پیداست، در معاملات اقتصادی می توان آنها را به نوع دیگری از ارزها تبدیل کرد. بانک کشورهای طرف معامله تبدیل این ارزها را بر عهده می گیرند.
- ارزهای غیر قابل تبدیل: در برخی از کشورها درآمدهای ارزی با هزینه‌های ارزی برابری ندارد. بنابراین بانک مرکزی این کشورها ناچار است برای تبدیل پول ملی کشور خود به ارز محدودیت‌هایی قائل شود. بانک این کشور همان مقدار از ارزهای قابل تبدیل خود را صرف معاملاتی که اولویت دارند، می کند.
ارزها از نظر منبع درآمدشان
- ارز بازرگانی: ارزهایی که در نتیجه معاملات اقتصادی بین کشورهای مختلف به دست می آید، ارزهای بازرگانی نامیده می شوند. ارزهای که از طریق واردات کالاهای مختلف و یا صادرات آنها به دست می آیند، جزء ارزهای بازرگانی هستند.
- ارزهای غیر بازرگانی: ارزهایی که از راه‌های مختلف دیگر غیر از معاملات به دست می‌آیند، ارزهای غیر بازرگانی هستند؛ مانند ارزهایی که از طریق جهانگردان و مسافران خارجی وارد ایران می شود.
مطالعه بیشتر: راهنمای کامل خدمات ارزی بازرگانی تعریف، مزایا و کاربردها
ارزها از نظر منبع تامین
- ارزهای دولتی: به دلیل تحریم هایی که در ایران وجود دارد، هزینه تبدیل ارز بسیار بالا بوده اما دولت برای کاهش این هزینه‌ها ارز دولتی را با نرخی پایین به کالاهای ضروری مانند دارو، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی اساسی، اختصاص ارز دانشجویی به دانشجویان بورسیه در خارج از کشور، سفرهای ماموران دولت و یا تامین ارز برای هزینه درمان بیماران در خارج از کشور اختصاص می دهد.
- ارزهای آزاد: در مقابل ارز دولتی، ارز آزاد وجود دارد که توسط صرافان و دلالان ارائه می گردد. نرخ ارز آزاد در بازار آزاد تعیین می شود و طبق تعرفه های جهانی افزایش یا کاهش پیدا می کند. به غیر از کالاهای اساسی که دولت به آنها ارز دولتی اختصاص داده است، سایر کالاهای وارداتی باید با استفاده از ارز آزاد معامله شوند.
نرخ ارز چیست و چگونه تعیین می شود؟
بهترین ارز های بازرگانی و یا پول مورد قبول بین کشورها، دارای قیمت و نرخی است که به آن نرخ ارز می‌گویند. نرخ ارز انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت:
- نرخ ارز موثر حقیقی: برای تعیین این نرخ ارز باید میانگین وزنی از قیمت سبد کالایی در کشورهای تجاری بر اساس پول داخلی آن کشور محاسبه شود.
- نرخ ارز موثر اسمی: برای تخمین نرخ ارز موثر اسمی، میانگین وزنی از پول سایر کشورها را اندازه گیری کرده و سهم هر کشور در تجارت بین المللی را تعیین می کنند.
- نرخ ارز حقیقی: در این نرخ نسبت بین قیمت های خارجی و داخلی بر حسب یک واحد پول مشخص می شود.
برای تعیین نرخ ارز دو روش کلی وجود دارد. چنانچه در یک کشور ورود و خروج ارز آزاد باشد و هیچ نهادی بر آن نظارت نداشته باشد، نظام آزاد ارزی وجود خواهد داشت. در طرف مقابل کشورهایی قرار دارند که بازار ارزی آنها توسط دولت و بانک مرکزی آن کشور کنترل می شود. در این کشورها نظام کنترل ارزی حاکم خواهد بود.
بانک مرکزی بر اساس فرمول RER که شامل شاخص قیمت داخلی، شاخص قیمت خارجی و نرخ اسمی ارز بوده، نرخ ارز را مشخص و اعلام می کند. در این نظام، نرخ ارز ثابت بوده و توسط دولت به صورت روزانه محاسبه، تعیین و اعلام می شود. اما در نظام آزاد ارز، قیمت ارزها شناور بوده و طبق تغییرات سایر کشورها تغییر خواهد کرد.
عوامل موثر بر نرخ ارزهای بازرگانی
نرخ بهترین ارز های بازرگانی و غیر بازرگانی در معاملات اقتصادی و سود و زیاد آنها بسیار موثر است. اما در تعیین نرخ ارزها عوامل مختلفی دخالت دارند. یکی از این عوامل تراز پرداخت ها بوده است. کشورهایی که تراز پرداخت آنها در حال کاهش باشد، اعتبار خود را از دست می دهند و نرخ ارز آنها کاهش پیدا می کند.
استقراض خارجی نیز عامل دیگری است که بر میزان نرخ ارزها موثر است. هر چه یک کشور بیشتر به کشورهای دیگر مقروض باشد نرخ ارز کشور پایین تر خواهد آمد. انتظارات برای بالاتر رفتن نرخ ارز یک کشور در آینده، نیز باعث می شود معاملات اقتصادی به تعویق افتاده تا نرخ ارز ثابت شود.
تورم و سیاست های اقتصادی مانند رشد عرضه پول، فعالیت های نظامی، سرمایه گذاری در مقایسه با نقدینگی و غیره نیز در یک کشور می تواند در تعیین نرخ ارزهای مختلف تاثیر زیادی داشته باشد.
مزایا و معایب ارزهای بازرگانی
به طور کلی اکثریت کشورها ارز مخصوص به خود را دارند اما تعداد کمی از آنها ارز سایر کشورها را برای خود قانونی اعلام کرده اند؛ مانند السالوادور و پاناما که در کنار پول رایج خود استفاده از دلار را هم قانونی و آزاد می دانند.
به دلیل این که دولت بتواند بر روی معاملات اقتصادی بازرگانان کنترل بیشتری داشته باشد و بتواند نیازهای ارزی آنها را تامین کند، فروش ارز به صورت اسکناس را تحت عنوان ارز بازرگانی پوشش داد. برای این کار کارت بازرگانی به هر یک از بازرگانان اختصاص داده شد و طبق سهمیه ماهانه به هر کدام از بازرگانان مبالغ مشخصی ارز بازرگانی پرداخت می شود.
این افراد باید گواهی سابقه فعالیت تجاری از وزارت صنعت، معدن و تجارت داشته باشند و سقف دریافت ارز برای این افراد به صورت اسکناس تا شش هزار یورو و یا معادل این میزان ارزهای دیگر خواهد بود. اختصاص ارز بازرگانی به بازرگانان باعث شد بستری مناسب برای رشد معاملات و فعالیت های اقتصادی در کشور به وجود آید. واردات و صادرات کالاها سریع تر از قبل انجام شود و ریسک معاملات اقتصادی بسیار کاهش پیدا کرد.
یکی از معایب اختصاص ارز بازرگانی به بازرگانان این است که این ارز به کالاهای خاصی مانند: محصولات کشاورزی، پزشکی و غیره اختصاص داده شد. این امر باعث شد نرخ واردات این دسته از کالاها بسیار بالا رفته و تولید کمی در این زمینه انجام شود.
کاربرد انواع ارزهای بازرگانی
همانطور که پیش‌تر گفته شد ارزهای بازرگانی به ارزهایی گفته می شود که در نتیجه انجام معاملات اقتصادی به دست می آیند. مثلاً هزینه هایی که برای تامین داروهای مورد نیاز کشور و یا وارد کردن کالاهای ضروری مانند تجهیزات پزشکی، داروها یا برخی از محصولات کشاورزی انجام می شود.
تخصیص ارز بازرگانی به برخی از کالاها و اعطای مجوز بازرگانی به آنها باعث شده است که این دسته از کالاها بسیار سریعتر و با هزینه ای کمتر از کالاهای دیگر از گمرک خارج و ترخیص شوند. ارزهای تجاری هم ممکن است دچار تغییر در ارزش شوند و نرخ آنها تغییر کند. نرخ ارزها به دو صورت شناور و ثابت است.
نرخ ارز ثابت به معنای این است که نرخ ارز طبق مکانیزم‌های بازارهای خارجی مشخص می شود. از طرفی نرخ ارز ثابت یعنی نرخی که ارزش آن با ارز دیگر سنجیده می شود.
بهترین ارزهای بازرگانی برای صادرات و واردات
بیشتر معاملات اقتصادی ایران با کشور چین است. همانطور که می‌دانید برای واردات کالا از چین باید از ارزها و پول رایج و مورد قبول آن کشور استفاده کرد. در این معاملات باید در قبال کالایی که از چین وارد می کنید، ارز حاصل از فروش آن را به کشور مقابل پرداخت کنید.
در برخی از معاملات واردات کالا از چین خریدار پول یا ارز را ابتدای معامله و حتی قبل از دریافت کالا پرداخت می کند و در برخی از معاملات هزینه خرید کالا بعد از ارسال و دریافت آن پرداخت می شود. انتخاب هر کدام از این روش ها به توافق طرفین معامله بستگی دارد.
برخی از معاملات ریسک بالایی دارند که شامل ریسک سیاسی، ریسک اقتصادی، ریسک اعتباری و غیره می شوند. تشخیص بهترین ارز های بازرگانی برای انجام معاملات بر عهده بازرگانان و تاجران می باشد. ریسک برخی از معاملات بالا و برخی پایین است.
تاثیرات بازار ارزهای بازرگانی بر زندگی مردم
همه ما می دانیم که نرخ ارز و ارزش آن می تواند بر میزان معاملات تجاری کشورها تاثیر گذار باشد و منجر به کم شدن و یا زیاد شدن حجم معاملات اقتصادی شود. از طرفی می تواند بر میزان تولیدات و صنایع داخلی هم موثر باشد. اگر نرخ ارز آنقدر پایین باشد که بتوان به راحتی و با هزینه کم بسیاری از کالاها را وارد کرد، دیگر انگیزه ای برای تولید در صنایع مختلف وجود نخواهد داشت.
از طرف دیگر اگر نرخ ارز یک کشور پایین بیاید و نرخ ارز در سایر کشورها بالا برود، دیگر مسافرت به آن کشور و یا انجام معامله با آن به نفع کشورهایی که ارزش پولشان پایین آمده نخواهد بود. بنابراین نرخ ارزهای بازرگانی تاثیر زیادی بر اقتصاد و رشد اقتصادی یک کشور داشته و دارند.
بازار ارز را نمی توان توسط افراد خاص و یا در مراکز خاص تعیین کرد. بهترین ارز های بازرگانی توسط تاجران و دلالان مشخص می شود. بازار ارز به شدت رقابتی است و هر کدام از اعضای این بازار که شامل بانکها، تجار، دلالان و واسطه‌ها و غیره است می تواند بر این بازار به شدت تاثیرگذار باشند.
