نفوذ حملات سایبری به لجستیک چین: مخاطرات واردات
چین، با داشتن شبکه عظیمی از شرکت‌های لجستیک و زیرساخت‌های صادراتی، هدف جذابی برای هکرها شده است. بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در سال ۲۰۲۵، حملات سایبری هدفمند به بخش‌های لجستیک، تولید و زیرساخت‌های چین به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. این حملات می‌توانند زنجیره تأمین را مختل کنند، از تأخیر در حمل‌ونقل گرفته تا سرقت اطلاعات حساس و حتی دستکاری کیفیت کالاها.
برای کشوری مثل ایران که بخش بزرگی از نیازهایش به فناوری و تجهیزات از چین تأمین می‌شود، این تهدید فراتر از مسائلی مثل تحریم‌هاست. حملات سایبری می‌توانند اطلاعات محرمانه تجاری را به خطر بیندازند یا حتی باعث شوند کالاهای معیوب به دست مصرف‌کنندگان برسند. اینجاست که واردکنندگان ایرانی باید هوشیارتر از همیشه عمل کنند.
چرا لجستیک چین آسیب‌پذیر است؟
لجستیک چین به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها و وابستگی به سیستم‌های دیجیتال، نقطه ضعف‌هایی دارد. بسیاری از شرکت‌های حمل چینی از نرم‌افزارهای پیچیده برای مدیریت لجستیک استفاده می‌کنند، اما اگر این سیستم های مدیریت حمل و نقل به‌روز نباشند یا از نظر امنیتی در برابر حملات محافظت نشوند، به‌راحتی مورد نفوذ قرار می‌گیرند. گزارش Research Nester در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که منطقه آسیا-اقیانوسیه، به‌ویژه چین، به دلیل رشد سریع صنعت لجستیک، هدف اصلی حملات سایبری است.
به‌عنوان مثال، حملاتی مثل باج‌افزارها می‌توانند سیستم‌های یک شرکت را قفل کنند و تا زمانی که هزینه‌ای پرداخت نشود، اجازه دسترسی به داده‌ها را ندهند. این موضوع می‌تواند کل فرایند ارسال کالا به ایران را متوقف کند.
تأثیرات حملات سایبری بر واردکنندگان ایرانی
با این که نقش فناوری در فرآیندهای لجستیکی بسیار مثبت بوده است، این موضوع مشکلاتی را هم به همراه داشته است. حملات سایبری به لجستیک چین می‌توانند زنجیره تأمین را به شکل‌های مختلفی تحت تأثیر قرار دهند. در ادامه، به چند مورد از مهم‌ترین این تأثیرات اشاره می‌کنیم:
تأخیر در ارسال کالاها
اگر سیستم‌های لجستیک چین هک شوند، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل به هم می‌ریزد. این تأخیرها می‌توانند باعث کمبود کالا در بازار ایران شوند. برای مثال، اگر قطعات کامپیوتر یا دوربین به‌موقع نرسند، فروشگاه‌ها نمی‌توانند نیاز مشتریان را برآورده کنند و قیمت‌ها ممکن است بالا برود.
به خطر افتادن امنیت داده‌ها
اطلاعات مربوط به قراردادها، قیمت‌ها یا جزئیات سفارشات ممکن است در دسترس هکرها قرار گیرد. این می‌تواند به افشای اسرار تجاری منجر شود و روابط بین واردکننده و تأمین‌کننده را به خطر بیندازد.
نمونه‌هایی از حملات سایبری واقعی
برای اینکه این تهدیدات را بهتر درک کنیم، بیایید نگاهی به چند نمونه واقعی بیندازیم. در سال ۲۰۱۷، شرکت کشتیرانی Maersk هدف حمله باج‌افزاری NotPetya قرار گرفت. این حمله باعث شد عملیات جهانی این شرکت برای روزها متوقف شود و خسارتی بالغ بر ۳۰۰ میلیون دلار به بار آورد. حالا تصور کنید چنین اتفاقی برای یک شرکت لجستیک چینی بیفتد که مسئول ارسال کالا به ایران است.
اخیراً هم گزارش‌هایی از حملات سایبری به زیرساخت‌های چین منتشر شده است. به گفته رویترز، در سال ۲۰۲۵ چین ادعا کرد که آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) حملاتی را علیه شرکت‌هایی مثل هوآوی انجام داده است. این نشان می‌دهد که حتی غول‌های فناوری هم از این تهدیدات در امان نیستند.
مخاطرات خاص برای واردکنندگان ایرانی
ایران به دلیل شرایط خاص اقتصادی و سیاسی، با چالش‌های بیشتری روبه‌روست. وابستگی به چین برای تأمین کالاهای ضروری، و تکنولوژیک مثل قطعات کامپیوتر و دوربین، باعث می‌شود هر اختلالی در لجستیک چین مستقیماً روی بازار ایران اثر بگذارد. علاوه بر این، تنش‌های ژئوپلیتیکی ممکن است انگیزه‌ای برای حملات سایبری هدفمند علیه زنجیره‌های تأمین مرتبط با ایران باشد.
به زبان ساده، اگر حمل‌ونقل متوقف شود یا اطلاعات به سرقت برود، واردکنندگان ایرانی ممکن است هم ضرر مالی ببینند و هم در رقابت با دیگران عقب بمانند.
راهکارهایی برای کاهش خطرات
حالا که با تهدیدات آشنا شدیم، وقت آن است که ببینیم واردکنندگان ایرانی چه کارهایی می‌توانند انجام دهند تا خودشان را در برابر این حملات محافظت کنند. در ادامه چند راهکار عملی و قابل اجرا پیشنهاد می‌کنیم:
همکاری با شرکت‌های لجستیک مطمئن
انتخاب شرکت‌هایی که از نظر امنیتی قوی هستند و سیستم‌هایشان را مرتب به‌روز می‌کنند، می‌تواند ریسک را کاهش دهد. بهتر است قبل از همکاری، سابقه امنیتی شرکت را بررسی کنید. همچنین امروزه بسیاری از شرکت‌های بازرگانی ایرانی وجود دارند که خدمات کارگو چین را به صورت مطمئن‌تر و با هزینه‌های بهینه‌تر ارائه می‌دهند.
نظارت مداوم بر زنجیره تأمین
با تأمین‌کنندگان چینی در ارتباط باشید و از آن‌ها بخواهید که استانداردهای امنیتی را رعایت کنند. این همکاری می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات را بگیرد.
تنوع در تأمین‌کنندگان
وابستگی بیش از حد به یک منبع خطرناک است. اگر امکانش را دارید، از کشورهای دیگر هم کالا وارد کنید تا در صورت اختلال در چین، کسب‌وکارتان متوقف نشود.
برنامه‌ریزی برای مواقع بحرانی
یک برنامه مشخص داشته باشید که اگر حمل‌ونقل متوقف شد یا داده‌ها به خطر افتاد، چه باید بکنید. این آمادگی می‌تواند خسارت را به حداقل برساند.
نتیجه‌گیری
حملات سایبری به لجستیک چین فقط یک مشکل فنی نیست؛ بلکه تهدیدی است که می‌تواند کل زنجیره تأمین و بازار ایران را تحت تأثیر قرار دهد. واردکنندگان ایرانی، به‌ویژه آن‌هایی که در حوزه فناوری فعالیت می‌کنند، باید این خطرات را جدی بگیرند و با اقدامات پیشگیرانه، خودشان را آماده کنند. از انتخاب شرکای قابل اعتماد گرفته تا استفاده از فناوری‌های امنیتی، هر قدم کوچک می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
هوشیاری و برنامه‌ریزی بهترین ابزارها برای مقابله با این تهدیدات هستند. شما به‌عنوان یک واردکننده، با کمی دقت و تلاش می‌توانید نه‌تنها از کسب‌وکارتان محافظت کنید، بلکه در بازار رقابتی هم یک قدم جلوتر باشید.