زندگی بدون لوازم الکترونیکی تقریباً غیرممکن است. ما هر روز در خانه‌هایمان، کارخانه‌ها، خیابان‌ها و محل کارمان از وسایل الکترونیکی استفاده می‌کنیم و این وسایل از هر برند و هر کیفیتی، به قطعات الکترونیکی وابسته‌اند. در ایران، کارگاه های مونتاژ لوازم الکترونیکی ستون اصلی تأمین این نیازها هستند. این کارگاه‌ها نه تنها پاسخگوی بازار داخلی‌اند، بلکه با تولید محصولاتی باکیفیت، راه را برای صادرات به کشورهای همسایه هموار کرده‌اند. برندهای معروفی مثل اسنوا، پاکشوما یا حتی شرکت‌های کوچک‌تر، بخش بزرگی از محصولاتشان را در همین کارگاه‌ها تولید می‌کنند و این نشان‌دهنده ظرفیت بالای این صنعت در کشور است. اما راه اندازی یک کارگاه مونتاژ به همین سادگی‌ها هم نیست.
برای اینکه بتوانید فعالیتتان را به شکلی موفق و قانونی پیش ببرید، باید با قوانین، مراحل دریافت مجوزها و استانداردهای مورد نیاز آشنا شوید. اگر واردکننده‌ای هستید که می‌خواهید واردات قطعات الکترونیک از چین را امتحان کنید یا تولیدکننده‌ای که قصد دارید کارگاه مونتاژ خود را ارتقاء دهید، با حتی کارآفرینی هستید که قصد دارید کارگاه تولید یا مونتاژ خود را راه اندازی کنید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید. در این مطلب، از چگونگی گرفتن مجوز کارگاه مونتاژ گرفته تا استانداردهایی که باید رعایت کنید، نحوه ارائه خدمات پس از فروش و حتی نکاتی درباره واردات قطعات از چین را بررسی می‌کنیم.
اگر می‌خواهید یک کارگاه مونتاژ لوازم الکترونیکی در ایران راه اندازی کنید، اولین و مهمترین گام، گرفتن جواز تاسیس از وزارت صنعت، معدن و تجارت است. این مجوز نقطه شروع شما در مسیر صنعت تولید است. بدون آن، نه تنها کارتان از نظر قانونی به مشکل می‌خورد، بلکه از فرصت‌های ارزشمندی مثل دریافت وام‌های بانکی، زمین در شهرک‌های صنعتی یا حتی شرکت در مناقصات دولتی محروم می‌شوید. پس بیایید ببینیم این مجوز چیست و چطور می‌توانید آن را به دست آورید.
گرفتن جواز تاسیس چند مرحله مشخص دارد که اگر با دقت آن‌ها را دنبال کنید، خیلی هم سخت نخواهد بود.
برای اینکه کارتان سریع‌تر پیش برود، بهتر است از قبل مدارک زیر را آماده کنید:
این مدارک معمول هستند و بیشترشان چیزهایی‌اند که از قبل دارید یا به راحتی می‌توانید تهیه کنید.
برای گرفتن جواز تاسیس، باید چند شرط اولیه را داشته باشید:
این شرایط خیلی سخت‌گیرانه نیستند و بیشتر افراد علاقه‌مند به این حوزه می‌توانند آن‌ها را برآورده کنند.
وقتی جواز تاسیس را می‌گیرید، انگار درهای جدیدی به رویتان باز می‌شود. بیایید چند تا از این مزیت‌ها را با هم ببینیم:
وقتی مجوز راه اندازی کارگاه مونتاژ را گرفتید، تازه کار اصلی شروع می‌شود، یعنی تولید محصولاتی که هم کیفیت بالایی داشته باشند و هم بتوانند در بازار رقابت کنند. در این مسیر، دو موضوع نقش مهمی دارند: رعایت استانداردهای مونتاژ و ارائه خدمات پس از فروش قوی. بیایید با هم این دو مورد را بررسی کنیم و ببینیم چطور می‌توانند کسب‌وکار شما را به سطح بالاتری برساند.
حالا که کارگاهتان آماده است، وقت آن رسیده که روی کیفیت محصولاتتان تمرکز کنید. در ایران، دو مجموعه استاندارد اصلی برای مونتاژ لوازم الکترونیکی وجود دارد: استانداردهای بین‌المللی IPC و استانداردهای ملی ISIRI. این استانداردها مثل یک راهنمای دقیق هستند که به شما نشان می‌دهند چگونه محصولی بسازید که هم قابل اعتماد باشد و هم در بازار حرفی برای گفتن داشته باشد.
IPC یا همان موسسه مدارهای چاپی، سازمانی جهانی است که قواعد و استانداردهایی برای طراحی، تولید و مونتاژ تجهیزات الکترونیکی وضع کرده است. این استانداردها در سراسر دنیا پذیرفته شده‌اند و اگر روزی بخواهید محصولاتتان را به بازارهای بین‌المللی بفرستید، رعایت آن‌ها یک ضرورت است. بیایید نگاهی به چند استاندارد اصلی IPC بیندازیم که هر فردی که بخواهد یک کارگاه مونتاژ راه اندازی کند، باید با آن‌ها آشنا باشد:
اکثر دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ مثل اپل و سامسونگ هم از این استانداردها استفاده می‌کنند. پس اگر می‌خواهید در سطح آن‌ها رقابت کنید، این استانداردها بهترین دوست شما خواهند بود. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به سایت رویال صنعت سر بزنید و جزئیات بیشتری پیدا کنید.
در کنار IPC، سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) هم استانداردهایی برای صنعت الکترونیک تدوین کرده است. این استانداردها شاید به اندازه IPC جامع نباشند، اما اگر هدف شما فقط بازار داخلی است، آشنایی با آن‌ها خالی از لطف نیست. مثلاً استاندارد های ملی ایران الزاماتی برای ایمنی یا سازگاری با محیط زیست دارند که برای فروش ضروری هستند. با این حال، اگر رویای صادرات دارید، بهتر است تمرکزتان را روی IPC بگذارید.
شاید بپرسید “واقعاً این همه دقت لازم است؟” جوابش ساده است: بله، لازم است! بیایید چند دلیلش را با هم ببینیم:
در یک کلام، استانداردها به شما کمک می‌کنند محصولی بسازید که هم خودتان به آن افتخار کنید و هم مشتری از آن راضی باشد.
حالا که محصول باکیفیتی تولید کرده‌اید، نوبت به این می‌رسد که مشتری را بعد از خرید هم نگه دارید. خدمات پس از فروش چیزی بیشتر از خدمات اضافی است؛ این بخش می‌تواند تعیین کند که آیا مشتری دوباره سراغ شما می‌آید یا نه. در ایران، گاهی برای ارائه این خدمات نیاز به مجوز جداگانه از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) یا سازمان حمایت مصرف‌کنندگان دارید، اما ارزشش را دارد.
اطلاعات دقیق درباره این مجوزها گاهی کمی گیج‌کننده است. بهترین راه این است که مستقیماً از وزارت صمت یا سازمان حمایت استعلام کنید تا مطمئن شوید همه‌چیز درست پیش می‌رود. اما به طور کلی، خدماتی که ارائه می‌دهید باید با قوانین حمایت از مصرف‌کننده هم‌راستا باشد و حقوق مشتری را رعایت کند، و همچنین کیفیت خوبی داشته باشد تا اعتماد مشتری از بین نرود.
مثلاً اگر یخچال تولید می‌کنید، باید مطمئن شوید که اگر مشکلی پیش آمد، مشتری به راحتی بتواند آن را تعمیر کند یا قطعاتش را پیدا کند. این کار شاید در ابتدا هزینه‌بر به نظر برسد، اما در بلندمدت مشتری را به شما وفادار می‌کند.
شاید فکر کنید که فروش محصول پایان کار است، اما در واقع اینجا تازه شروع ماجراست. کیفیت خدمات پس از فروش می‌تواند کسب‌وکارتان را از بقیه متمایز کند. دلایل زیادی برای این موضوع وجود دارد، به طور مثال وقتی مشتری ببیند که بعد از خرید هم پشتیبانی می‌شود، احساس ارزشمندی می‌کند. مثلاً برندهایی مثل سامسونگ و ال‌جی با خدمات پس از فروش سریع و قابل اعتماد، توانسته‌اند دل مشتری‌ها را به دست بیاورند و بازار را در دست بگیرند. همچنین در بازار پررقابت امروزی، همه دنبال چیزی هستند که یک برند را خاص کند. خدمات پس از فروش قوی مثل یک برگ برنده است. اگر مشتری بداند در صورت مشکل تنها نمی‌ماند، راحت‌تر به شما اعتماد می‌کند.
علاوه بر این مشتری راضی نه تنها دوباره از شما خرید می‌کند، بلکه شما را به دوستان و آشنایانش هم معرفی می‌کند. این یعنی تبلیغات رایگان که هیچ پولی نمی‌تواند جایگزینش شود. مثلاً شرکت اسنوا در ایران با خدمات پس از فروش خوبش توانسته اسم و رسمی برای خودش بسازد و مشتری‌ها را راضی نگه دارد.
فکر کنید مشتری دستگاهی از شما خریده و بعد از چند ماه خراب شده. اگر سریع مشکلش را حل کنید، نه تنها ناراحتی‌اش برطرف می‌شود، بلکه شما را به‌عنوان یک برند قابل اعتماد به خاطر می‌سپارد. اما اگر پاسخگو نباشید، نه تنها او را از دست می‌دهید، بلکه ممکن است تجربه بدش را با دیگران هم در میان بگذارد.
بسیاری از کارگاه‌های مونتاژ و کارگاه های تولیدی لوازم خانگی به قطعات و فناوری‌هایی که از چین می‌آیند، وابسته‌اند. دلیلش ساده است. چین هم هزینه‌ها را پایین نگه می‌دارد و هم گزینه‌های متنوعی پیش روی ما می‌گذارد. اما این کار همیشه هم بدون دردسر نیست و باید با دقت جلو رفت.
واردات از چین برای تولیدکنندگان ایرانی مزایای زیادی دارد که نمی‌شود نادیده‌شان گرفت. هزینه تولید در چین حسابی پایین است. مثلاً اگر بخواهید یک برد الکترونیکی را در ایران بسازید، ممکن است هزینه‌اش دو برابر نمونه چینی شود. این یعنی سود بیشتر برای شما. همچنین، از قطعات کوچک مثل بردهای ساده تا دستگاه‌های بزرگ خط تولید، هرچه فکرش را بکنید در چین پیدا می‌شود. علاوه بر این، تولیدکنندگان چینی اغلب امکان ساخت قطعات طبق سفارش شما را دارند. مثلاً اگر به بردی با اندازه یا ویژگی خاص نیاز دارید، می‌توانید درخواست دهید و همان را تحویل بگیرید. همچنین بسیاری از دستگاه‌های مورد استفاده در صنعت تولید ایران، چینی هستند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه توصیه می‌کنیم راهنمای ما درباره واردات خط تولید از چین را نیز بررسی کنید.
با همه این خوبی‌ها، واردات از چین بدون ریسک نیست. مثلاً ممکن است اجناس چینی ای که سفارش می‌دهید، کیفیت خوبی نداشته باشند. گاهی قطعات چینی کیفیت خوبی دارند و گاهی نه. یا ممکن است قوانین گمرکی برایتان گیج‌کننده باشند و در ترخیص کالا به دردسر بیفتید یا هزینه‌های اضافی بدهید. همچنین بیشتر تأمین‌کنندگان چینی خدمات پس از فروش قوی‌ای ندارند. اگر قطعه‌ای خراب شود یا دستگاهی به مشکل بخورد، شاید نتوانید سریع جایگزینش کنید.
اما این چالش ها راه‌حل هایی ساده دارند. مهمترین کاری که باید در این راه انجام دهید، پیدا کردن تامین کننده چینی مطمئن است. باید قبل از خرید، درباره سابقه تأمین‌کننده تحقیق کنید و نظرات دیگران را بخوانید. حتی اگر شد، نمونه بخواهید. همچنین باید مطمئن شوید قطعات با استانداردهای شناخته‌شده مثل IPC یا ISIRI سازگارند . سعی کنید قراردادی واضح بنویسی و شرایط پشتیبانی و گارانتی را در قرارداد مشخص کنید تا در صورت مشکل، دستتان خالی نباشد. و در نهایت، باید قوانین را خوب بشناسید. قبل از هر کاری، مجوزهای لازم را از وزارت صمت یا گمرک بگیرید و با آخرین تغییرات قوانین آشنا شوید.
نمی‌دانید از کجا شروع کنید؟
گروه بازرگانی جولایی شما را در این راه همراهی می‌کند!
شاید برایتان جالب باشد که بدانید برندهای زیادی مثل اسنوا، پاکشوما یا حتی دوو، خیلی از محصولاتشان را در کارگاه‌های داخل ایران مونتاژ می‌کنند. این کارگاه‌ها با استفاده از قطعات وارداتی، که بیشترشان از چین می‌آیند و نیروی کار ایرانی، محصولاتی می‌سازند که هم قیمت خوبی دارند و هم کیفیتی خوب و مناسب. بیایید نگاهی به این فرآیند بیندازیم:
به این روش می‌گویند “مونتاژ CKD“، یعنی قطعات جداگانه وارد می‌شوند و اینجا به محصول نهایی تبدیل می‌شوند. این کار هم به نفع اقتصاد کشور است و هم فرصت شغلی ایجاد می‌کند.
مثلاً اسنوا با همین روش توانسته بازار لوازم خانگی ایران را حسابی در دست بگیرد و حتی به کشورهای اطراف هم محصول بفرستد.
راه اندازی یک کارگاه مونتاژ لوازم الکترونیکی در ایران می‌تواند فرصت بزرگی باشد. کافی است مجوزهای لازم را از وزارت صمت بگیرید، استانداردهای IPC و ISIRI را رعایت کنید و خدمات پس از فروش درست و حسابی ارائه دهید. برای تأمین قطعات الکترونیک مورد نیاز کارگاه خود، اگر واردات از چین را با دقت مدیریت کنید، هم هزینه‌هایتان پایین می‌آید و هم سود بیشتری خواهید داشت.
چند پیشنهاد برای شروع:
این صنعت پر از ظرفیت است. با برنامه‌ریزی درست و رعایت این نکات، شما هم می‌توانید در بازار لوازم خانگی ایران جای خودتان را پیدا کنید و بدرخشید.
تصور کنید به عنوان یک واردکننده، بتوانید سقف واردات خود را افزایش دهید، دسترسی آسان‌تری…
تصور کنید بتوانید موقعیت دقیق یک کشتی باری را در هر لحظه بدانید. این کار…
در اقتصاد ایران که تحریم‌ها، نوسانات جهانی و محدودیت‌های ارزی دست به دست هم داده‌اند…
ممکن است تا به حال عبارت سقف واردات به گوشتان خورده باشد. اگر یک واردکننده…
هر ساله، میلیاردها دلار کالا از کارخانه‌های چینی به بنادر و بازارهای ایرانی سرازیر می‌شود،…
بسیاری از کسب‌وکارهای تازه‌کار و فروشگاه‌های اینترنتی با روش‌های قدیمی تجارت مشکل دارند. این روش‌ها…