اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای (SCO) که از ۳۱ اوت تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۵ در شهر تیانجین چین برگزار شد، مجموعهای از پیشنهادهای اقتصادی و امنیتی را در مرکز توجه قرار داد. میزبان (چین) خواهان تقویت نقش اقتصادی سازمان از طریق تشکیل نهادهای مالی جدید، گسترش همکاریهای انرژی و دسترسی اعضا به سامانههای فنی همچون بیدو شد. در این نشست رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان نیز حضور داشت و بر تقویت همکاریهای تجاری و کاهش وابستگی به دلار تأکید کرد. در ادامه، آنچه برای واردکنندگان ایرانی و شهروندان معمولی اهمیت دارد را به زبان ساده و روشن توضیح میدهم.
چین از اجلاس تیانجین استفاده کرد تا SCO را نه تنها بهعنوان یک همکاری امنیتی منطقهای، بلکه بهعنوان یک بازیگر اقتصادی فعالتر معرفی کند. رهبران حاضر از جمله شی جینپینگ خواستار «نقشآفرینی بیشتر سازمان در حکمرانی جهانی» و توسعهٔ ابزارهای مالی منطقهای شدند؛ پیشنهادی که شامل پیشنهاد تشکیل بانک توسعهٔ SCO و بستههای اعتباری چندساله است. این بستهها برای تسهیل سرمایهگذاری در پروژههای انرژی، حملونقل و دیجیتال در کشورهای عضو طراحی شدهاند.
برای کشورهایی که به منابع مالی بینالمللی دسترسی محدود دارند یا میخواهند وابستگی به نهادهای مالی غربی را کاهش دهند، وجود یک بانک منطقهای میتواند مسیر تازهای برای تأمین مالی پروژهها باز کند. اما باید توجه داشت که تأسیس و کارآمدی چنین نهادی نیازمند توافق فنی، شفافیت مدیریتی و تضمینهای سیاسی میان اعضاست.
در تیانجین، بیانیهها و اسناد اجلاس شامل برنامههایی برای همکاری در حوزههای انرژی پایدار، صنعت سبز، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی بود. چین همچنین اعلام کرد که دسترسی اعضا به سامانه بیدو (BeiDou) را تسهیل میکند که میتواند در ناوبری، حملونقل و پروژههای لجستیک کاربردی باشد. این گام، رقابتی تکنولوژیک در برابر سامانههای غربی به شمار میرود و برای پروژههای حملونقلی میان کشورهای عضو اهمیت دارد.
رئیسجمهور وقت ایران، مسعود پزشکیان، در نشست تیانجین حضور یافت و در سخنرانیهای رسمی و دیدارهای جانبی بر چند محور کلیدی پافشاری کرد: توسعه روابط اقتصادی با اعضای SCO، افزایش همکاریهای انرژی، و «کاهش اتکا به دلار» در معاملات بینالمللی. ایران خواستار تسریع در ایجاد سازوکارهای مالی جایگزین و تسهیل مسیرهای پرداخت غیردلاری با شرکای منطقهای شد. این رویکرد همسو با تلاشهای تهران برای کاهش اثر تحریمها و متنوعسازی روابط تجاری است.
اجلاس تیانجین ۲۰۲۵ نشان داد که اعضای SCO، بهویژه چین، خواهان فعالتر شدن نقش اقتصادی سازمان هستند. برای واردکنندگان ایرانی نکات عملی که میتوانند مدنظر قرار دهند:
اجلاس تیانجین یک گام مهم در جهت اقتصادیتر کردن SCO بود، پیشنهادهایی مثل بانک توسعه، بستههای اعتباری و گسترش خدمات فنی مانند بیدو، اگرچه چشمانداز بلندمدتی دارند، اما میتوانند در چند سال آینده فرصتی واقعی برای تجارت و واردات فراهم کنند. حضور فعال ایران و تأکید رئیسجمهور مسعود پزشکیان بر کاهش اتکا به دلار، این کشور را در زمره بازیگرانی قرار داده که میکوشند از ظرفیتهای منطقهای برای پایداری اقتصادی بهره ببرند. برای کسبوکارها و واردکنندگان، اکنون زمان «نظارت فعال» و آمادهسازی است؛ نه انتظار غیرعملی.
تصور کنید به عنوان یک واردکننده، بتوانید سقف واردات خود را افزایش دهید، دسترسی آسانتری…
تصور کنید بتوانید موقعیت دقیق یک کشتی باری را در هر لحظه بدانید. این کار…
در اقتصاد ایران که تحریمها، نوسانات جهانی و محدودیتهای ارزی دست به دست هم دادهاند…
ممکن است تا به حال عبارت سقف واردات به گوشتان خورده باشد. اگر یک واردکننده…
هر ساله، میلیاردها دلار کالا از کارخانههای چینی به بنادر و بازارهای ایرانی سرازیر میشود،…
بسیاری از کسبوکارهای تازهکار و فروشگاههای اینترنتی با روشهای قدیمی تجارت مشکل دارند. این روشها…